БАШКИРСКОЕ НАПИСАНИЕ РУССКОЕ НАПИСАНИЕ 11 глава

сметливый, непобедимый ФАСИХ ар. — находчивый в сло-

вах, остроумиый ФАСХЕТДИН ар. — фасих+дин ФАСХИ ар. — остроумиый ФАТИХ ар. — зачинатель, победи-

тель ФАТКУЛЛА ар. — фатки победи-

тель+уша (алла) бог ФАТТАХ ар.—зачинатель, побе-

дитель ФАТТАХИТДИН ар. — фаттах

победитель+дип вера, религия

ФӘТХЕЛ гәр. — еңеүсе (ҡыҫҡар-

тылған исем) ФӘТХЕЛБАЯН ғәр. — фәтхел+

баян

ФӘТХЕЛҒАЯН ғәр. — фәтхел-Ь ғаяп

ФӘТХЕЛИСЛАМ ғәр. — фәтхел+ ислам

ФӘТХЕТДИН ғәр. — диндең баш­лаусыһы, еңеүсеһе

ФӘТХИ ғәр. — еңеүсе (ҡыҫҡар­тылған исем)

ФӘТХИНУР ғәр. — нур яулаусы

ФӘТХУЛЛА ғәр. — фәтхи + алла

ФӘҮЗЕТДИН ғәр. — фәүзи + дин ФӘҮЗИ ғәр. — еңеүсе ФӘҮЗӘТ ғәр. — еңеүсе ФӘҮҠӘТ неол., ғәр. — башҡанан

ӨҪТӨН, ШӘП

ФӘХРЕҒӘЛӘМ ғәр. — фәхре

(дан)+ғәләм (бар донъя)

ФӘХРЕТДИН ғәр.—фәхри (дан) + дин

ФӘХРИ ғәр. — дан (ҡыҫҡартыл­ған исем)

ФӘХРИСЛАМ ғәр. — исламдың даны

ФӘХРӘЗИ ғәр. — маҡтаулы, дан­лыҡлы

ФӘҺИМ ғәр. — аҡыллы, знрәк

ФАТХИЛЬ ар. — победитель (усе-

ченная форма имени) ФАТХИЛБАЯН ар.— фатхил по­бедитель + баяп объяснение, из-вещение

ФАТХИЛЬГАЯН ар. — фатхил победитель + гаян знатный, яс­ный, видный

ФАТХИЛИСЛАМ ар. — фатхил победитель + ислам мусульма-кин

ФАТХИТДИН ар. — победитель веры

ФАТХИ ар.—победитель (усечен-ная форма имени)

ФАТХИНУР ар. — фатхи завоева-тель + нур свет, луч

ФАТХУЛЛА ар. — фатхи победи-тель + улла бог

ФАВЗИТДИН ар. — фавзи+дин

ФАВЗИ ар. — победитель

ФАВЗАТ ар.—победитель

ФАВКАТ неол., ар. — лучше дру-гих, превосходный

ФАХРИГАЛЯМ ар.— фахри сла­ва-1-галям мир, вселенная

ФАХРИТДИН ар.—фахри слава+ дин вера

ФАХРИ ар. — слава (усеченная форма имени)

ФАХРИСЛАМ ар. — слава йола­ма

ФАХРАЗИ ар. — славный, почет-ный

ФАГИМ ар. — умыый, способный, смышленый, сметливый

Х

ХАЖҒӘЛИ || ХАЖҒӘ ЛЕ ғәр.— хаж + ғәли (хаж ҡылған, хажда булған бөйөк кеше)

ХАЖИ ғәр. — хажға барған; Ха­жия һәм Хажиев фамилиялары яһалған

ХАЖИБӘК ғәр., баш. — хажда булған

ХАЖИҒӘЛИ || ХАЖИҒӘЛЕ ғәр.— хажда булған кеше

ХАЖИМ ғәр. — Хажимөхәмәт исе­менән ҡыҫҡартылған

ХАЖИМӨХӘМӘТ ғәр. — хажи+ мөхәмәт

ХАЖИӘХМӘТ ғәр. — хажи + әх­мәт

ХАЗБУЛАТ ғәр., фарс. — хас

ХАЖГАЛИ ар. — хажи палом-ник+талн великий

ХАЖЩХАДЖИ ар. —паломник (образованы фамилии Хажин и Хажиев)

ХАЖИБЕК ар., баш. — хажи + бек; паломник

ХАЖИГАЛИ ар. — хажи+гали (паломник)

ХАЖИМ ар.—усеченная форма имени Хажимухамет

ХАЖИМУХАМЕТ ар.— хажиму­хамет

ХАЖИАХМЕТ ар. — хажи +- ахмет

ХАЗБУЛАТ ар., перс. — хас на-

истый+ булат сталь; фамилия Хазбула-

ар. — хас настоя-бог; образована фа- уллин — лев -судья; глава, пра-

ар., баш. — хак ис-авильный; всевыш-дал

ар.—настоящий мул-

ванный (образована

ммуллин)

р., перс. — хак+мур-

зана фамилия Хак-

- создатель, творец

- истинный, чистый,,

- вечный, бессмерт-

р. — прославляющий, й, достойный хвальз

- острый, жгучий;
;карственной травы.
давали детям с це-
ить злых духов. В
кских языках упот-

форме Гамзат (то за)

баш.—хан прави-

дал. — хан правитель +

сильный

баш. — хан прави-[ пришел (образова- Хангильдин) 5аш., ар. —хан пра-м мусульманин

- милосердный, жа-
ҫобрый

>аш.—хан прави-ерой, смелый

баш. —хан+тимир ■фажает пожелание побы ребенок был

стража, защитник;

-стража, защитник

 

ХАСБУЛАТ ғәр., фарс (ысын, шәп) + булат (ҡорос)

ХАТИП ғәр. — вәғәз һөзләүсе, яҡшы оратор

ХАТМУЛЛА ғәр. — алланы:-;;,-ғәз һөйләүсеһе

ХАФИЗ ғәр. — һаҡлаусы.

сы; хәтерле; Ҡөрьәнде яттан бе­леүсе; иҫтәлек, хәтер

ХАШИМ ғәр. — хөрмәтле.—:-ле

ХИЗБУЛЛА ғәр.—аш аҡлы­лар

ХИКМӘТ ғәр. — тәрән аҡыл; сер; белем

ХИКМӘТУЛЛА ғәр.— ыяшат+аа-ла

ХИСАМ ғәр.— ҡылыс

ХИСАМЕТДИН ғәр.—;.. сы

ХИСМӘТ ғәр. — әҙәпле, тәрть әхләҡле; ныҡлы ҡарар

ХИСМӘТУЛЛА ғәр. — хисмәт­улла

ХИТАБУЛЛА ғәр. — аллаға, шеү, һүҙ әйтеү

ХИТАП ғәр. — һүҙ,::т:^:г:^?гТ

ХОҘАЙБИРҘЕ бар:.. ~Г:_ -.:-ҙай +бирҙе (баланы ныҡ кетеп, теләп алғанда ҡушылған псем.

ХОҘАЙҒОЛ фарс, (

ҡоло ХОҘАЙҘАТ фарс.-хоҙа =::._ ХӨББӨТДИН ғәр.—диндең I

йөклөһө ХӨРМӘТ ғәр. — ҡәҙер, хөрмәт

ХӨРМӘТУЛЛА ғәр. — хегм-

улла ХӨСНЕТДИН ғәр. — хе:.-:: -;

ХӨСНИ ғәр. —матур, һылыу, күр

кәм ХӨСНИЯР ғәр., фарс. — ня ма

тур, һәйбәт дуҫ

ХӨСНУЛЛА ғәр. —;:::;

яҡшы кешеһе ХӨСӘЙЕНЦХӨСӘИН ғәр. —

шы, матур, һәйбәт ХУЖА фарс. — хужа, баш кеше

:.-.-

>: г г г-

г:

>:;:>

ХАСБУЛАТ ғәр., фарс. — хас (ысын, шәп) + булат (ҡорос)

ХАТИП ғәр. — вәғәз һөйләүсе, яҡшы оратор

ХАТМУЛЛА ғәр. — алланың вә­ғәз һөйләүсеһе

ХАФИЗ ғәр.—һаҡлаусы, яҡлау­сы; хәтерле; Ҡөрьәнде яттан бе­леүсе; иҫтәлек, хәтер

ХАШИМ ғәр. — хөрмәтле, ҡәҙер­ле

ХИЗБУЛЛА ғәр. —алла яҡлы­лар

ХИКМӘТ ғәр. — тәрән аҡыл; сер; белем

ХИКМӘТУЛЛА ғәр.— ХШШӘТ+ ал­ла

ХИСАМ ғәр. — ҡылыс

ХИСАМЕТДИН ғәр.— дин ҡылы­сы

ХИСМӘТ ғәр. — әҙәпле, тәртипле, әхләҡле; ныҡлы ҡарар

ХИСМӘТУЛЛА ғәр,— хисмәт+ улла

ХИТАБУЛЛА ғәр. — аллаға өндә­шеү, һүҙ әйтеү

ХИТАП ғәр. — һүҙ, мөрәжәғәт

ХОҘАЙБИРҘЕ фарс, баш.—хо­ҙай + бирҙе (баланы ныҡ көтөп, теләп алғанда ҡушылған исем)

ХОҘАЙҒОЛ фарс, баш.—хоҙай ҡоло

ХОҘАЙҘАТ фарс.—хоҙа ярҙамы

ХӨББӨТДИН ғәр.—диндең һө­йөклөһө

ХӨРМӘТ ғәр.—ҡәҙер, хөрмәт

ХӨРМӘТУЛЛА ғәр. — хөрмәт+-

улла ХӨСНЕТДИН ғәр. — хөсни+дин

ХӨСНИ ғәр. — матур, һылыу, күр­кәм

ХӨСНИЯР ғәр., фарс.— ин, ма­тур, һәйбәт дуҫ

ХӨСНУЛЛА ғәр. — алланың иң яҡшы кешеһе

ХӨСӘИЕНЦХӨСӘИН ғәр. — яҡ­шы, матур, һәйбәт

ХУЖА фарс. — хужа, баш кеше

ХАСБУЛАТ ар., перс. — хас на-стоящий, чистый + булат сталь

ХАТИП ар. — проповедник, хоро-ший оратор

ХАТМУЛЛА ар. — проповедник аллаха

ХАФИЗ ар. — оберегающий, хра-нящий; памятливый; знающий Коран наизусть; память

ХАШИМ ар. — уважаемый, доро-гой

ХИЗБУЛЛА ар. — сторонннки ал­лаха

ХИКМАТ || ХИКМЕТ ар. — муд-рость; секрет; зиание

ХИКМАТУЛЛА ар. — хикмат+ул-ла

ХИСАМ ао. — меч

ХИСАМЕТДИН ар.— меч веры

ХИСМАТ ар. — вежливый, благо-
воспитанный, благонравный;

твердое решение

ХИСМАТУЛЛА ар. —хисмат+ул­ла

ХИТАБУЛЛА ар. — обращение к богу; речь

ХИТАП ар. — речь, обращение

ХУДАЙБИРДИ перс, баш. — ху­дай бог, господь + бирди дал (таким именем нарекали додго-жданного, очень желанного ре-бенка)

ХУДАЙГУЛ перс, баш. — худай бог +гул раб; раб божий

ХУДАЙДАТ перс. — помощь бога

ХУББУТДИН ар.—любимец ре-лигии

ХУРМАТ ар. — уважение, почте-ние

ХУРМАТУЛЛА ар.—хурмат ува-жение+улла бог, господь

ХУСНИТДИН||ХУСНУТДИН ар.— хусни красота, хорошее качест- ео+дин религия, вера

ХУСНИ ар. — красота, прелесть

ХУСНИЯР ар., перс.—хусни кра-сивый, прелестный+ яр друг, товарищ; самый лучший друг

ХУСНУЛЛА ар. — хусни+улла; благо веры

ХУСАИН ар. — хороший, краси-вый

ХУЖАҢХУДЖА перс. — хозяин,

(ир-ат исемдәре компоненты бу­лып йөрөй)

ХУЖАБАЙ фарс, баш. — хужа кеше

ХУЖМӨХӘМӘТ фарс., ғәр.— ху­жа Н- мөхәмәт

ХУЖӘХМӘТ фарс, ғәр.—хужа + әхмәт

ХЫЗЫР ғәр. — Хызыр Ильяс исе­менән (мосолман легендаларын­да Хызыр Ильяс мөғжизә ҡы­лыусы, тере һыуҙы табыусы, әү­лиә). Хызыров фамилияһы бар

ХӘБИБ ғәр. — һөйөклө, дуҫ

ХӘБИБРАХМАН ғәр. — хәбиб һөйәкле) + рахман (рәхимле)

ХӘБИБУЛЛА ғәр. — алланың һө­йөклөһө

ХӘБИП ғәр.—һөйәкле дуҫ

ХӘБЙР ғәр. — белекле, белеүсе

ХӘБИРЙӘН ғәр., фарс. — белек­ле

ХӘДИС ғәр. — хикәйә, ваҡиға

ХӘҘИС ғәр.—хикәйә, ваҡиға

ХӘЖЕБӘК ғәр., баш. — хәже+ бәк

ХӘЖЕҒӘЛЕ ғәр.—хәже+ғәле

ХӘЖЕМӨХӘМӘТ ғәр. — хәже+ мөхәмәт

ХӘЖИМ ғәр. — «Хәжемөхәммәт»-тән ҡыҫҡартылған

ХӘИ ғәр. — мәнге тере

ХӘЙБРАХМАН ғәр. — хәй + рах­ман (рәхимле)

ХӘЙБУЛЛА ғәр. — «Хәбибулла»-нан ҡыҫҡартылған

ХӘЙҘӘР ғәр. — арыҫлан

ХӘЙЕР ғәр. — яҡшы, изгелекле (Хәиров фамилияһы яһалған)

ХӘЙЕРЗАМАН ғәр. — хәйерле за­ман

ХӘЙЕРНАС ғәр. — бик яҡшы, из­гелекле

ХӘЙРЕНУР ғәр. — хәйерле, изге­лекле нур

ХӘЙРЕТДИН ғәр. — хәйре (изге­лек) 4- ДИН

ХӘЙРИ ғәр. — хәйерле, изгелекле (ҡыҫҡартылған исем)

глава, господин; учитель, нас-тавник; старец (компонент муж-ских имен)

ХУЖАБАЙ перс, баш. — хужа хо-зяин, глава + бай

ХУЖМУХАМЕТ перс. — ар. — ху­жа-)-мухамет

ХУЖАХМЕТ перс, ар.—хужа + ахмет

ХЫЗЫР ар. — от имени чудотвор-ца Хызыр Ильяса (в мусуль-манских легендах Хызыр Иль­яс — чудотнорец, волшебник, со-путствугощий удаче, нашедший. источник живой воды); образо-вана фамилия Хызыров

ХАБИБ ар. — любимый, спутник жизни

ХАБИБРАХМАН ар.—хабиб лю-бимый+ рахман милостивый

ХАБИБУЛЛА ар. — любимец бо-га

ХАБИП ар.—любимый друг, спут­ник жизни

ХАБИР ар. — знающий, осведом-ленный

ХАБИРЬЯН ар., перс — хабир знающий, осведомленный+яп душа

ХАДИС ар. — рассказ, событие

ХАДИС ар. — рассказ, событие

ХАЖИБЕК ар., баш.—хажи па-ломник+ бек

ХАЖИГАЛИ ар. — хажи+гали

ХАЖИМУХАМЕТ ар. — хажи-Ь мухамет

ХАЖИМ ар. — усечеииая форма имени Хажимухамет

ХАЙ ар. — вечный, вечно живой

ХАЙБРАХМАН ар. — хай веч- «бш+рахмаи милостивый

ХАЙБУЛЛА ар. — усеченная фор­ма имени Хабибулла

ХАЙДАР ар. — лев

ХАИР ар. ■— хороший, добрый (об-разована фамилия Хаиров)

ХАИРЗАМАН ар. — хаир хоро­ший, добрый+зшан время, эпоха

ХАИРНАС ар.—хороший, доб­рый

ХАЙРИНУР ар. — хайри добрый, благодетельный+ нур луч, свет

ХАЙРЕТДИН ар.—хайри добро, благодеяние+ дин вера, религия

ХАЙРИ ар. — добро, благодеяние (усеченная форма имени)

ХӘЙРИСЛАМ ғәр. — хәйри+ис­лам

ХӘЙРУЛЛА ғәр. — алланың из­гелеге

ХӘКИМ ғәр. — аҡыл эйәһе

ХӘКИМБАЙ ғәр., баш. — хәкимЧ-бай

ХӘКИМЙӘН ғәр., фарс. — хәким (аҡыллы) +йән

ХӘЛИЛ ғәр. — ысын дуҫ

ХӘЛИМ ғәр. — йомшаҡ күңелле, мәрхәмәтле

ХӘЛИС ғәр. — саф, таҙа

ХӘЛИТ ғәр, — мәңгелек, ғүмер­лек; дуҫ

ХӘЛИУЛЛА ғәр. — алланың ҡә­ҙерлеһе; алла биҙәге

ХӘЛИФ ғәр.—вариҫ, урынбаҫар (титул атамаһы)

ХӘЛФЕТДИН ғәр.—дингә эйә­реүсе

ХӘЛФӘ ғәр. — уҡытыусы, өйрә­теүсе (Халфин фамилияһы яһал­ған)

ХӘЛӘФ ғәр. — дауам итеүсе

ХӘМБӘЛ ғәр. — динле

ХӘМЗӘ ғәр. — яндырғыс, көйҙөр­гөс; дарыу үләне; ҡара: Хам­зат

ХӘМИҘУЛЛА ғәр. — Хәмит + улла

ХӘМИТ ғәр. — маҡтаулы, маҡ­тауға лайыҡ; зыянһыҙ

ХӘМӘҘИ ғәр. — маҡтаулы

ХӘМӘТ ғәр. — маҡтаулы

ХӘМӘТГӘРӘИ ғәр., фарс.— хә­мәт + гәрәй

ХӘМӘТИӘРНХӘМӘТЬЯР ғәр., фарс. — маҡтаулы дуҫ

ХӘМӘТНУР ғәр. — хәмәт + нур

ХӘНИФ ғәр.—тоғро, ысын; саф

ХӘНӘФ ғәр.—тоғро, ысын; саф

ХӘНӘФИ ғәр.—тоғролоҡло,

ысын, саф

ХӘСӘН ғәр. — яҡшы, матур

ХӘСӘНЙӘН ғәр., фарс. — хәсән+ йән

ХӘСӘНША ғәр., фарс.—хәсән+ ша (ялғау)

ХӘТИМ ғәр. — мөһөр-; һуңғы ба­ла

ХӘТМИНУР ғәр.—йомарт; һуң­ғы бала

ХӘТМУЛЛА ғәр. — алланың мө­һөрө

ХАЙРИСЛАМ ар. — хайри+ислам

ХАЙРУЛЛА ар. — благо аллаха,

боға ХАКИМ ар. — мудрец ХАКИМБАЙ ар., баш. —хаким +

бай ХАКИМЬЯН ар., перс.— хаким

мудрый+яп душа ХАЛИЛ ар. — истинный друг ХАЛИМ ар. — душевный, добрый„

снисходительный ХАЛИС ар. — чистый, непорочныи ХАЛИТ ар. — вечный; друг

ХАЛИУЛЛА ар. — друг аллаха„

украшение бога ХАЛИФ ар. — наместник, ггреем-

ник (название титула) ХАЛФЕТДИН ар.— последователь.

религии ХАЛФА ар. — учитель, наставник

(образована фамилия Халфин}

ХАЛЯФ ар.—последователь ХАМБАЛ ар. — религиозный ХАМЗА ар. — острый, жгучий; ле-карственная трава; см. Хамзат

ХАМИДУЛЛА ар. —хамит + улла

ХАМИТ ар. — похвальный, дос~ тойный похвалы; безвредный

ХАМАДИ ар. — похвальный

ХАМАТ ар. — похвальный, хва-лебный

ХАМАТГАРЕЙ ар, перс. — ха­мат + гарей

ХАМАТЬЯР ар, перс.— друг, до-стойный похвалы

ХАМАТНУР ар. — хамат + нур

ХАНИФ ар.—верный, настоящий;. чистый

ХАНАФ ар. — верный, настоящий„ чистый

ХАНАФИ ар. — верный, настоя­щий; чистый

ХАСАН ар. — хороший, красивый

ХАСАНЬЯН ар, перс.— хасан+ ян

ХАСАНША ар, перс. — красивый,. прекрасный

ХАТИМ ар. — печать; завершение, окончание; последыш

ХАТМИНУР ар. — щедрый; пос-ледний ребенок, последыш

ХАТМУЛЛА ар. — приложение печати

ХӘФИЗ ғәр. — һаҡлаусы, яҡлау- ХАФИЗ ар. — оберегающий, хра-
сы; хәтерше; Ҡөрьәнде ятҡа бе- нящий; памятливый, знающчй

леусе; хәтер, иҫтәлек Коран наизусть; память

'ҺАБАЙ баш. — һабан һүҙенән (һабан ваҡытында тыуған), һа­бай тигән ауыл исемендә һаҡ­ланған

ҺАБАНАҠ баш. —һабан һүҙе­нән (һабан ваҡытында тыуған)

ҺАБАНҒОЛ баш. —һабан + ғол (һабанда тыуған)

ҺАБАНСЫбаш.— һабан һөрөүсе, иген сәсеүсе (Сабашиин фами­лияһы яһалған)

ҺАҒЫНБАЙ баш. — һағынып, кө­төп алған бала

ҺАҘЫЙ|| ҺАДЫИ ғәр, — юлбаш­сы, тура юл күрһәтеүсе

ҺАРУН ғәр. — 1) пәйғәмбәр исе­менән; 2) боронғо йәһүдсә — таулы

ҺАРЫБАЙ баш. — һары + бай; атаҡлы; аҡһөйәк (Сарбаев фа­милияһы бар)

ҺАТЛЫҠ баш. — боронғо йола буйынса, бала тормағанда уҙ балаһын һатып алып, һатлыҡ, һатыбал тип исем ҡушҡандар (Сатлыҡов тигән фамилияла, Сатлыҡ һәм һатлыҡ тигән ауыл исемдәрендә һаҡланған). Ҡара: Туғыҙаҡ

ҺАТЫБАЛ баш. —һатып + ал (ба­ланы һаҡлау әсән боронғо һа­тып алыу йолаһы буйынса ҡу­шылған исем); һатыбалов фа­милияһы бар

ҺАТЫБАЛДЫбаш. — һатып + ал­ды (боронғо йола буйынса һа­тып алынған бала)

ҺАШИМ ғәр.—хөрмәтле, ҡәҙер­ле ҺИБӘТ ғәр. — бүләк ҺИБӘТУЛЛА ғәр. — алла бүләге ҺИҘИӘТ ғәр.—тура юлға алып

барыусы ҺИҘИӘТУЛЛА ғәр. — һиҙиәт+

улла ҺИКҺӘНБАЙ баш. — һикһән + бай (йола буйынса, бала тыу­ғанда атаһына һикһән йәш бу-

САБАИ баш.— от слова «сабан»— плуг (родился во время посе­ва). Сохранилось в названии деревни Сабаево

САБАНАК баш. — от слова «са­бан»—плуг (родился во время посева)

САБАНГУЛ баш. — сабан плуг, посев + гул (родился во время посева)

САБАНШИ баш. — пахарь, земле-делец (образована фамилия Са-баншин)

САГИНБАЙ баш. — желанный, долгожданный

ХАДЫЙ ар. — предводитель

ХАРУН ар. — 1) от имени проро-ка; 2) др. евр. — горный

САРЫБАЙ баш.— сары желтый+ бай; зиаменитый, аристократ (образована фамилия Сарбаев)

САТЛЫК баш. — купленный (имя-оберег). Давалось по древнему обычаю кудаш и продажи (со­хранилось в названиях деревень и в фамилии Сатлыков). Обы-чай купли и продажи известен во многих тюркских языках (см. Тугузак)

САТЫБАЛ баш. — сатып ал ку-пи; купленный (показывает на-речение имени по старому обы­чаю купли и продажи); образо­вана фамилия Сатыбалов

САТЫБАЛДЫбаш. — сатып ал­ды купил; купленный

ХАШИМ ар. — уважаемый, доро-

гой ХИБАТ ар.—дар, подарок ХИБАТУЛЛА ар.—дар аллаха ХИДИЯТ ар. — предводитель

ХИДИЯТУЛЛА ар. — хидият+ улла

СИКСАНБАЙ баш. — сиксан во-семьдесят+бак (такое имя да-вали ребенку, у которого при

лыуын билдәләп ҡушылған исем)

ҺИММӘТ ғәр. — ялҡынлы дәрт, тырышлыҡ

ҺӨЙӨНДӨК баш.— баш «һөйө­нөү» һүҙенән (көтөп алған ба­лаға ҡушылған исем)

ҺӨЙӘРҒОЛ баш.—һөйөп, көтөп алған

ҺУНАРСЫбаш. — бала тыуған-, да атаһы һунарҙа булыуын йә­ки һунарҙан ҡайтыуын билдә­ләп ҡушылған боронғо исем (Сунаршин фамилияһы яһал­ған)

ҺӘМӘН фарс. — баҡса (ауыл исе­мендә һаҡланған)

ҺӘҮБӘН баш. — мәғәнәһе билдә­һеҙ (Аҡбуҙат эпосының төп ге­ройының исеме); Саубанов фа­милияһы бар

ҺӘҮБӘН ғәр.—тәрбиәләп, ҡарап тороусы

его рождении отцу было во-семьдесят лет)

ХИММАТ ар. — сильное желание,. вдохновение, стремление

СУЮНДУК баш.—обрадовались (такое имя давали долгождан-ному ребенку)

СУЯРГУЛ баш. — любимый, дол-гожданный

СУНАРШИ баш. — охотник (та­кое имя давали ребенку, у ко-торого при его рождении отец находился на охоте или возвра-щался с охоты с добычей). 06-разована фамилия Сунаршин

САМАН перс. — сад (сохранилось в названии деревни Саманово)

САУБАН баш. — этимология не-ясна (имя главного героя эпо-са Акбузат); образована фа­милия Саубанов

САУБАН ар. — воспитатель, опе­кун

:::

ШАЙБӘК фарс, баш. — шаһи-Ь бәк (ҡыҫҡартылған исем)

ШАЙҘУЛЛА фарс, ғәр. — шаһи+ алла («Шаһиҙулла»нан ҡыҫ­ҡартылған)

ШАЙМАРҘАН фарс.— шаһи

(шәп)+марҙан (ир кеше). Ша­һимарҙан исеменән ҡыҫҡартыл­ған

ШАЙМОРАТ фарс, ғәр. — иң яҡ­шы морат (теләк)

ШАЙМЫРҘА фарс — шәп мыр­ҙа

ШАЙНУР фарс, ғәр. — иң яҡшы нур

ШАКИР ғәр. — шөкөр итеүсе, рә­химле, ҡәҙерҙе белеүсе

ШАКИРЙӘН ғәр., фарс. — ша-кир + йән; рәхимле, ҡәҙерҙе бе­леүсе

ШАКИРЬЯН ғәр., фарс.— шакир + йән

ШАҠМАН бор. баш. — борон ба­тырҙарға бирелгән ҡушамат, дә­рәжә атамаһы (1552 йылда башҡорт иленән Ҡаҙанға рус батшаһы Иван Грозныйға бар­ған дүрт илсенең береһе Тамь-

ШАЙБЕК перс, баш. — шаги луч- ш»й+бек крепкий (сокращен-ная форма имени Шагибек)

ШАЙДУЛЛА ар. — шаги+улла (сокращенная форма имени Ша­гидулла)

ШАЙМАРДАН перс. — шаги луч- ший+мардан мужчина (сокра­щенная форма имени Шагимар­дан)

ШАЙМУРАТ перс, ар. — лучшее намерение, желание

ШАЙМУРЗА перс. — лучший мур­за

ШАЙНУР перс, ар. — самый луч­ший свет, луч

ШАКИР ар. — признательный,

благородный, благодарный

ШАКИРЬЯН ар., перс. —шакир + ян; благородный, благодарный

ШАКИРЬЯН ар., перс.— шакир+■ ян

ШАКМАН др. баш. — прозвище богатырей, герой (М. Кашгари, Индекс, стр. 440); сохранилось в имени главы племени Тамь­ян — Шагали Шакмана, одного из четырех башкирских послан-

ян ырыуы башлығы Шәғәли Шаҡмандың исеме; БШ, 71 б.)

ШАМИЛ ғәр. — ҙур, тулы эстә­лекле

ШАхММАС ғәр. — ҡояшҡа табы­ныусы

ШАМСУН ғәр. — ҡояшлы, яҡты

ШАМУҠ ғәр.— юғары

ШАТ — 1) боронғо төрки телен­
дә дәрәжә атамаһы; 2) фарсы
телендә — ҡыуаныс, шатлыҡ

(ир-ат һәм ҡатын-ҡыҙ исемдә­ренә ҡушылып йөрөй)

ШАТМОРАТ баш., ғәр. — шат + морат; дәрәжәле морат

ШАТМОРАТ фарс, ғәр. — шат (ҡыуаныслы) + морат (теләк)

ШАТМЫРҘА баш., фарс.—дәрә­жәле мырҙа

ШАФИ ғәр.—шәфҡәтле; шифа­лы (Шафиев фамилияһы яһал­ған)

ШАФИҒУЛЛА ғәр. — алланың яҡ­лаусыһы

ШАФИҠ ғәр. — шәфҡәтле, рәхим­ле, миһырбанлы, һөйәкле; яҡ­лаусы; яҡын дуҫ

ШАХМАН фарс. — шаһ + кеше

ШАХНАЗАР фарс, ғәр. — шаһ + назар

ШАХНИЯЗ фарс. — шаһ + нияз

ШАҺБАЗ ғәр.—шоңҡар, ыла­сын; батыр

ШАҺБАЛ || ШАҺЫБАЛ ғәр,— ҡош ҡанатының иң ҙур ҡауырһыны

ШАҺБАН ғәр. — һижрә — Ай ка-календарында 10-сы айҙың исе­менән

ШАҺИБӘРӘК фарс, ғәр. — иң яҡшы фатиха

ШАҺИБӘК фарс, баш. — иң шәп башлыҡ, түрә

ШАҺИВӘЛИ фарс, ғәр,— шаһи+

вәли; ин яҡын кеше ШАҺИҒӘЛИ фарс, ғәр.—шаһи+

ғәли ШАҺИҘУЛЛА || ШАҺИДУЛЛА

фарс, ғәр. — алланың һәйбәт

кешеһе ШАҺИЗАДА фарс. — батша улы,

вариҫ

ников царю Ивану Грозному в г. Казань в 1552 году; БШ, стр. 71)

ШАМИЛЬ ар. —содержательный, всеобъемлющий

ШАММАС ар. — преклоняющийся солнцу

ШАМСУН ар. — солнечный, свет-лый

ШАМУК ар. — высокий, высшнл

ШАТ — 1) в др. тюркском язы-ке—титул должностного лица; 2) в перс. языке — «шат» — ра-дость (компонент мужских и женских имен)

ШАТМУРАТ баш., ар. — шат +му­рат

ШАТМУРАТ перс, ар, —шат ра-дость + мүрат желание, цель, стремление

ШАТМУРЗА баш., перс. — шатҢ-мурза

ШАФИ ар. — милосердиый; це-лебный (образована фамилия Шафиев)

ШАФИГУЛЛА ар. — покровитель аллаха