А). Н.К.Крупская. б). Владимир Солоухин.
2. Бу сöстöр кемнин?
Тилим – ол ай-канадым,
Айас тенеридий ару,
Алтай jеримдий кеен,
Айан кöлдöриндий агару.
А). Б.Укачин б). Э.Палкин
В). Э.Тоюшев г). А.Адаров
3. Байлык, кереес деген сöстöрди орус тилге кöчÿрип беригер.
4. Берилген ондомолдордын кажызы оос эрмек-куучынга келижер?
а). чÿмдемел иш, диктант, изложение
Б). тан куучын, орток куучын, полилог.
5. Текст деп нени айдар?
А). улус ондожотон эп-арга
б). шÿÿлтези аайынча бек колбуда турган бир канча эрмек.
6. Тексттин бÿдÿмдерин темдектеп беригер:
а). jетирÿ, jурамал, шÿÿген учурлу б). jаранат, öзöт, кубулат.
7. Алдынан учурлу куучын-эрмектин бöлÿктери - ол:
а). уланты, колбоочы, бöлÿгеш б). адалгыш, jарталгыш, солума
8. Пунктуация – ол
а). сöсколбунын ла эрмектин тургузылар аайы.
б). токтой тÿжер темдектер.
9. Чечекте деген сöстин кажызы глагол болор?
а). Jаланда чечекте. б) Чечекте отуры.
10. Jартаачыны алдынан тартып салыгар:
А). Тенери чап-чанкыр, б). Кадын jараш,
в). Кöс кылбыгар jалтырууш сырга. г). Та суу, та сур jаркын кебис.
11. Берилген эрмектер кандый жанрга келижет?
Тилинле мендебе, ижинле менде. Jети катап кемjи, бир катап кес. Jÿс акчалу болгончо, jÿс нöкöрлу бол.
а). алкыш сöс. б). кожон
в). кеп сöс. г). укаа сöс.
12. Удура, алдынан; наjы, нöкöр; куучында, эрмектен – учурыла бу кандый сöстöр?
А). антоним б). синоним. в). омоним.
13. Шараданы табыгар:
сöстин баштапкы бöлÿги тоо, экинчи бöлÿги койдо бар, ончозы jаба – сабарга кийетен эдим.
14. Берилген эрмекте баштаачыны ла айдылаачыны тартып салар керек.
Л.В.Кокышев – алтай калыктын сÿÿген поэди.
15. Тöрöлдÿ деген сöсти бÿдÿмиле ылгап салар. Тöзöгöзин темдектеер.
а) бÿткен. б). бÿтпеген.
16. А, э - бу кандый табыштар?
а). ÿндÿ, jымжак, эрин чöйилер, тапчы. б). ÿндÿ, кату, эрин чöйилбес, кен.
17. Укташ члендер болор:
А). 3 член б). 4 член в) 5 член
18. Ийт куйругыла jалканчып турза, нени эдет?
а). ачынат б). сÿÿнет
В). jажыйт г). ачаптанат
19. Морфема – ол
а). сöстин учурлу бöлÿктери б). эрмектин члени
в). куучын – эрмектин бöлÿктери.
20. Берилген сöстöргö керектÿ таныктар тургузып, орус тилге кöчÿригер.
Сол..н, тол..н, колб...
21. Кеп сöстöрди толтырыгар:
а). Jакшыла jабарлашпа, б). … сагыш алкышту,
… наjылашпа. … сагыш каргышту.
22. Берилген эрмектерден бузулбас сöсколбуларды таап, тартып салыгар.
а) Узун мойынду кыш тÿгенди. б). Немени колдын сыртыла этпе.
в). Эске ÿренип алар деп, санаамда да jок.
23. Бу кандый тилден алынган ÿлгер?
Анаащ калфениктын
Айылдап келзен, амзыйырзын.
А). алтай б). куманды
В). казах г). чалканду
24. «Эликтин öскÿс балазына» деп ÿлгерди бичиген поэт?
А), Л.В.Кокышев в). А.Я.Ередеев
Б). П.Т.Самык г). Б.У.Укачин
25. Карабаш кудайдан нени сураган?
А). jакшы курсак в). кийим
б). ат г). ат ла ÿлдÿ
26. Бу мадак кандый чÿмдемелден алынган?
Jыргап-jыргап алала,
Jылыйып калтан бис эмей.
Ойноп-ойноп ол албай.
Онып калтан бис эмей.
а). «Тöрöл таштардын jажыттары» б). «Алкыш -быйаным»
в). «Jылдыс сÿнелÿ чечектер» г). «Сары киштейт»
27.Jаш тужында П.В.Кучияктын ады кем болгон?
А). Киппирйен б). Ийт – Кулак
28. Л.В.Кокышевтин чыккан jылы ла тöрöл jуртынын ады?
А).1936 в).1933 а). Шебалин в). Чаргы
Б). 1938 г). 1932 б). Камлак г). Кумжулу.
29. Ийт кандый айактан ичип болбос?
А). куру в). теленир
Б). шил г). ойдык
30. Шараданы табыгар:
сöстин баштапкы ÿйезинде jажыл бÿрлÿ öй, экинчи ÿйезинде бычактын айлы, ончо jаба – тоштын ÿстиле ага берет.
«Тийинеш» деген интеллектуальный конкурска jакылталар. 6 класс.
1. Уланты, бöлÿгеш, колбоочы – бу куучын-эрмектин кандый бöлÿги?
а). болушчы б). тöс
2. Кан-Кереде кандый кай чöрчöктöн алынган сÿр-кебер?
а). «Кöгÿтей» в). «Őскÿс - Уул»
Б). «Алтын-Тууjы» г). «Малчы-Мерген»
3. Малчы, анчы, наjылык – бу кандый адалгыштар?
а).бÿткен б). бÿтпеген
4. Берилген мадак кандый жанрга келижет?
Ак карыла jабынган Ару санын салынган
Алтай jерис jаражын. Алтайыстын jакшызын.
Кандый байрамга учурлалган?
а). кожон б). алкыш в). кеп сöс г). ÿлгер
5. Шараданы табыгар:
баштапкы ÿйези озогы jокту кижи, экинчи ÿйези – нени-нени толтырып ийери, jаба – jийтен аш-курсак.
6. Тöрöлимди, Алтайыма, тилинен деп адалгыштардын кажызына бу классификация келижет?
- адалгыш, тегин, öс, jаныс тоо, № 1, тыны jок, бÿтпеген, эрмекте толтыраачы.
7. Анафора – ол
а). тындулар ажыра кижини кöргÿскен жанр;
б). ан-куш ажыра кижини кöргÿскен эп-арга;
в). уч уйгаштыру;
Г). баштамы уйгаштыру.
8. Алтын-Кöл, Кадын, Аркыт, Чуй – бу кандый адалгыштар?
А). ороним в). гидроним
б). антропоним г). топоним
9. Баштанкайларды – сöстин бÿдÿмиле ылгаар.
10. Сап-сары, ап-апагаш деп сöстöр кандый jарталгыштарга келижет?