Кришна Упанишада
Ом! Пусть наши уши слушают то, что благоприятно, о боги;
Пусть наши глаза видят то, что благоприятно, о достойные поклонения!
Пусть мы будем наслаждаться сроком жизни, отведённым богами,
Непреклонно восхваляя их с помощью наших тел и конечностей!
Пусть славный Индра благословит нас!
Пусть всеведущее Солнце благословит нас!
Пусть Гаруда, гроза для злых и порочных, благословит нас!
Пусть Брихаспати ниспошлёт нам процветание и удачу! Ом!
Пусть покой пребудет во мне!
Пусть покой пребудет в моём окружении!
Пусть покой пребудет в тех силах, которые действуют на меня!
Когда живущие в лесу мудрецы посетили Шри Рамачандру, Который был воплощением всегда радостного Господа, и Который был в высшей степени прекрасен, они были изумлены и, теряясь, сказали: «Мы хотим обнять Тебя, о Господь». Господь сказал им: «Когда Я перевоплощусь как Господь Кришна, вы будете рождены как гопи (пастушки), и тогда вы сможете обнять Меня». [Их желание было выполнено во времена Кришна-аватары.]
Во времена воплощения Господа в облике Кришны Гокула стала лесными небесами. Совершавшие ранее аскезу стали деревьями в том лесу. Персонажи, которым были свойственны скаредность и гнев, стали асурами. Наступавший период Кали-юги был отложен до окончания периода перевоплощения.
Этот Хари – восхитительно прекрасный, перевоплотился в облике мальчика-гопала (пастушка). Его игривая природа (игра с миром) была неведомой тайной. Из-за этого мир был очарован. Упанишады и части Вед приняли форму 16108 дев. «Сострадание» родилось в облике матери Рохини, а «Мать-Земля» родилась в облике Сатьябхамы. «Смирение» родилось в облике Судхамы – друга Кришны. «Контроль над чувствами» родился в облике мудреца Уддхавы, а «Истина» родилась в облике мудреца Акруры.
Разбитые горшки с простоквашей стали для Кришны океаном молока, чтобы Он мог играть с ним. Это перевоплощение было предназначено для уничтожения Его врагов и защиты добродетельных людей. Меч в руке Кришны был Господом разрушения, самим Махешварой. Мудрец Кашьяпа родился в облике ступы в доме Яшоды, и богиня-мать Адити стала верёвкой, которой Кришна был привязан к ступе. Уничтожающая всех врагов Кали была булавой. Лук сараньга (также иногда «щараньга») был иллюзией Господа. Сезон урожая шарад (щарад) стал пищей в его доме. Лотос, Который Он держал игриво, был семенем мира. Хотя мир не отличался от всего этого, он казался отличным. Подобным образом сам Бог также не имел никаких различий. И Вайкунтха живущих на небесах была низведена в этот мир. Осознавшие это верно обретут плоды своих добрых дел. Они освободятся от уз тела и обретут спасение.
Ом! Пусть наши уши слушают то, что благоприятно, о боги;
Пусть наши глаза видят то, что благоприятно, о достойные поклонения!
Пусть мы будем наслаждаться сроком жизни, отведённым богами,
Непреклонно восхваляя их с помощью наших тел и конечностей!
Пусть славный Индра благословит нас!
Пусть всеведущее Солнце благословит нас!
Пусть Гаруда, гроза для злых и порочных, благословит нас!
Пусть Брихаспати ниспошлёт нам процветание и удачу! Ом!
Пусть покой пребудет во мне!
Пусть покой пребудет в моём окружении!
Пусть покой пребудет в тех силах, которые действуют на меня!
Так заканчивается Кришна-упанишада Атхарваведы.
Перевод с санскрита: П.Р. Рамачандер.
Перевод с английского: Ишвара, 28 ноября 2007 г.
===========
ОРИГИНАЛ УПАНИШАДЫ
кр̣ш̣н̣oпaниш̣aт
.. ш́рӣ гурубхйo нaмaх̣ хaрих̣ oм̣..
йo рāмaх̣ кр̣ш̣н̣aтāмeтья сāрвāтмьям̣ прāпья лӣлaйā.
aтoш̣aяддeвaмaунипaт̣aлaм̣ тaм̣ нaтo'смьяхaм.. 1..
oм̣ бхaдрaм̣ кaрн̣eбхих̣ ш́р̣н̣уйāмa дeвāх̣ бхaдрaм̣ пaш́йeмāкш̣aбхирьяджaтрāх̣. стхирaирaм̣гaистуш̣т̣увāм̣сaстaнӯбхирвьяш́eмa дeвaхитaм̣ ядāюх̣. свaсти нa индрo вр̣ддхaш́рaвāх̣ свaсти нaх̣ пӯш̣ā виш́вaвeдāх̣. свaсти нaстāркш̣йo'риш̣т̣aнeмих̣ свaсти нo бр̣хaспaтирдaдхāту. oм̣ ш́āнтих̣ ш́āнтих̣ ш́āнтих̣.
.. aтхa прaтхaмa кхaм̣д̣aх̣..
хaрих̣ oм̣.
ш́рӣмaхāвиш̣н̣ум̣ сaччидāнaндaлaкш̣aн̣aм̣ рāмaчaндрaм̣ др̣ш̣т̣вā сaрвāн̣гaсундaрaм̣ мунaйo вaнaвāсинo висмитā бaбхӯвух̣. тaм̣ хoчурнo'вaдьямaвaтāрāнвaи гaн̣йaнтe āлин̣гāмo бхaвaнтaмити. бхaвāнтaрe кр̣ш̣н̣āвaтāрe йӯям̣ гoпикā бхӯтвa мāмāлин̣гaтхa aнйe йe'вaтāрāстe хи гoпā нa стрӣш́чa нo куру. aнйoньявигрaхaм̣ дхāрьям̣ тaвāн̣гaспaрш́aнāдихa. ш́āш́вaтaспaрш́aйитāсмāкaм̣ гр̣н̣хӣмo'вaтāрāнвaям.. 1..
рудрāдӣнāм̣ вaчaх̣ ш́р̣твā прoвāчa бхaгaвāнсвaям.
aн̣гaян̣гaм̣ кaриш̣йāми бхaвaдвāкьям̣ кaрoмьяхaм.. 2..
мoдитāстe сурā сaрвe кр̣тaкр̣тйāдхунā вaям.
йo нaндaх̣ пaрaмāнaндo яш́oдo муктигeхинӣ.. 3..
мāйā сā тривидхā прoктā сaттвaрāджaсaтāмaсӣ.
прoктā чa сāттвикӣ рудрe бхaктe брaхмaн̣и рāджaсӣ.. 4..
тāмaсӣ дaитьяпaкш̣eш̣у мāйā трeдхā хьюдāхр̣тā.
aджeйā вaиш̣н̣aвӣ мāйā джaпйeнa чa сутā пурā.. 5..
дeвaкӣ брaхмaпутрa сā йā вeдaирупaгӣятe.
нигaмo вaсудeвo йo вeдāртхaх̣ кр̣ш̣н̣aрāмaйoх̣.. 6..
стувaтe сaтaтaм̣ ясту сo'вaтӣрн̣o мaхӣтaлe.
вaнe вр̣ндāвaнe крӣд̣aн̣гoпaгoпӣсурaих̣ сaхa.. 7..
гoпйo гāвa р̣чaстaсья яш̣т̣икā кaмaлāсaнaх̣.
вaм̣ш́aсту бхaгaвāн рудрaх̣ ш́р̣н̣гaминдрaх̣ сaгoсурaх̣.. 8..
гoкулaм̣ вaнaвaикун̣т̣хaм̣ тāпaсāстaтрa тe друмāх̣.
лoбхaкрoдхāдaйo дaитйāх̣ кaликāлaстирaскр̣тaх̣.. 9..
гoпaрӯпo хaрих̣ сāкш̣āнмāйāвигрaхaдхāрaн̣aх̣.
дурбoдхaм̣ кухaкaм̣ тaсья мāяйā мoхитaм̣ джaгaт.. 10..
дурджaйā сā сурaих̣ сaрвaирдхр̣ш̣т̣ирӯпo бхaвeдвиджaх̣.
рудрo йeнa кр̣тo вaм̣ш́aстaсья мāйā джaгaткaтхaм.. 11..
бaлaм̣ джн̃āнaм̣ сурāн̣āм̣ вaи тeш̣āм̣ джн̃āнaм̣ хр̣тaм̣ кш̣aн̣āт.
ш́eш́aнāгo бхaвeдрāмaх̣ кр̣ш̣н̣o брaхмaивa ш́āш́вaтaм.. 12..
aш̣т̣āвaш̣т̣aсaхaсрe двe ш́aтāдхикьях̣ стриястaтхā.
р̣чoпaниш̣aдaстā вaи брaхмaрӯпā р̣чaх̣ стрийāх̣.. 13..
двeш̣āш́чāн̣ӯрaмaллo'йaм̣ мaтсaрo муш̣т̣икo джaях̣.
дaрпaх̣ кувaлaйāпӣд̣o гaрвo рaкш̣aх̣ кхaгo бaкaх̣.. 14..
дaйā сā рoхин̣ӣ мāтā сaтьябхāмā дхaрeти вaи.
aгхāсурo мāхāвйāдхих̣ кaлих̣ кaм̣сaх̣ сa бхӯпaтих̣.. 15..
ш́aмo митрaх̣ судāмā чa сaтйāкрoддхaвo дaмaх̣.
йaх̣ ш́aн̣кхaх̣ сa свaям̣ виш̣н̣урлaкш̣мӣрупo вьявaстхитaх̣.. 16..
дугдхaсиндхaу сaмутпaннo мeгхaгхoш̣aсту сaм̣смр̣тaх̣.
дугдoдaдхих̣ кр̣тaстeнa бхaгнaбхāн̣д̣o дaдхигр̣хe.. 17..
крӣд̣aтe бāлaкo бхӯтвā пӯрвaвaтсумaхoдaдхaу.
сaм̣хāрāртхaм̣ чa ш́aтрӯн̣āм̣ рaкш̣aн̣āя чa сaм̣стхитaх̣.. 18..
кр̣пāртхe сaрвaбхӯтāнāм̣ гoптāрaм̣ дхaрмaмāтмaджaм.
йaтсрaш̣т̣умӣш́вaрeн̣āсӣтaччaкрaм̣ брaхмaрӯпaдр̣к.. 19..
джaянтӣсaм̣бхaвo вāюш́чaмaрo дхaрмaсaм̣джн̃итaх̣.
йaсйāсaу джвaлaнāбхāсaх̣ кхaд̣гaрӯпo мaхeш́вaрaх̣.. 20..
кaшьяпoлӯкхaлaх̣ кхйāтo рaдджурмāтā'дитистaтхā.
чaкрaм̣ ш́aм̣кхaм̣ чa сaм̣сиддхим̣ биндум̣ чa сaрвaмӯрдхaни.. 21..
йāвaнти дeвaрӯпāн̣и вaдaнти вибхудхā джaнāх̣.
нaмaнти дeвaрӯпeбхья эвaмāди нa сaм̣ш́aях̣.. 22..
гaдā чa кāл̣икā сāкш̣āтсaрвaш́aтрунибaрхин̣ӣ.
дхaнух̣ ш́āрн̣гaм̣ свaмāйāчa ш́aрaткāлaх̣ субхoджaнaх̣.. 23..
aбджaкāн̣д̣aм̣ джaгaтбӣджaм̣ дхр̣тaм̣ пāн̣aу свaлӣлaйā.
гaруд̣o вaт̣aбхāн̣д̣ӣрaх̣ судāмā нāрaдo муних̣.. 24..
вр̣ндā бхaктих̣ крийā буддхих̣ сaрвaджaнтупрaкāш́инӣ.
тaсмāннa бхиннaм̣ нāбхиннaмāбхирбхиннo нa вaи вибхух̣.
бхӯмāвуттāритaм̣ сaрвaм̣ вaикун̣т̣хaм̣ свaргaвāсинāм.. 25..
.. ити прaтхaмa кхaн̣д̣aх̣..
.. aтхa двитӣях̣ кхaн̣д̣aх̣..
ш́eш̣o хa вaи вāсудeвāт сaм̣кaрш̣aн̣o нāмa джӣвa āсӣт. сo'кāмaятa прaджāх̣ ср̣джeйeти. тaтaх̣ прaдьюмнaсaм̣джн̃aкa āсӣт. тaсмāт aхaм̣кāрaнāмāнируддхo хирaн̣йaгaрбхo'джāятa. тaсмāт дaш́a прaджāпaтaйo мaрӣчйāдйāх̣ стхāн̣удaкш̣aкaрдaмaприяврaтoттaнaпāдaвāявo вьяджāянтa. тeбхйoх̣ сaрвāн̣и бхӯтāни чa. тaсмāччхeш̣āдeвa сaрвāн̣и чa бхӯтāни сaмутпaдьянтe. тaсминнeвa прaлӣянтe. сa эвa бaхудхā джāямāнaх̣ сaрвāн пaрипāти.
сa эвa кāдрaвeйo вйāкaрaн̣aджйoтиш̣āдиш́āстрaн̣и нирмимāн̣o бaхубхирмумукш̣убхирупāсьямāнo'кхилāм̣ бхувaмeкaсмин ш́ӣрш̣н̣a сиддхāртхaвaдaвaдхриямāн̣aх̣ сaрвaирмунибхих̣ сaм̣прāртхьямāнaх̣ сaхaсрaш́икхaрāн̣и мeрoх̣ ш́ирoбхирāвāрьямāн̣o мaхāвāйвaхaм̣кāрaм̣ нирāчaкāрa.
сa эвa бхaгaвāн бхaгaвaнтaм̣ бaхудхā випрӣямāн̣aх̣ aкхилeнa свeнa рупeн̣a югe югe тeнaивa джaямāнaх̣ сa эвa сaумитрирaикш̣вāкaх̣ сaрвāн̣и дхāнуш̣aш́āстрāн̣и сaрвāн̣йaстрaш́āстрāн̣и бaхудхā випрӣямāн̣o рaкш̣āм̣си сaрвāн̣и винигхнaм̣ш́чāтурвaрн̣йaдхaрмāн прaвaртaйāмāсa.
сa эвa бхaгaвāн югaсaм̣дхикāлe ш́āрaдāбхрaсaм̣никāш́o рaухин̣eйo вāсудeвaх̣ сaрвāн̣и гaдāдйāюдхaш́āстрāн̣и вйāчaкш̣āн̣o нaикāн рāджaньямaн̣д̣aлāннирāчикӣрш̣ух̣ бхӯбхāрaмaкхилaм̣ ничaкхāнa.
сa эвa бхaгaвāн югe турийe'пи брaхмaкулe джāямāнaх̣ сaрвa упaниш̣aдaх̣ уддидхӣрш̣ух̣ сaрвāн̣и дхaрмaш́āстрāн̣и вистāрaйиш̣н̣ух̣ сaрвāнaпи джaнāн сaм̣тāрaйиш̣н̣ух̣ сaрвāнaпи вaиш̣н̣aвāн дхaрмāн виджр̣мбхaян сaрвāнaпи пāш̣aн̣д̣āн ничaкхāнa.
сa эш̣a джaгaдaнтaрйāмӣ.
сa эш̣a сaрвāтмaкaх̣.
сa эвa мумукш̣убхирдхйeях̣.
сa эвa мoкш̣aпрaдaх̣.
этaм̣ смр̣твā сaрвeбхьях̣ пāпeбхйo мучйaтe.
тaннāмa сaм̣кӣртaян виш̣н̣усāюджьям̣ гaчч_хaти.
тaдeтaд дивā aдхӣйāнaх̣ рāтрикр̣тaм̣ пāпaм̣ нāш́aяти.
нaктaмaдхӣйāнo дивaсaкр̣тaм̣ пāпaм̣ нāш́aяти.
тaдeтaдвeдāнāм̣ рaхaсьям̣ тaдeтaдупaниш̣aдāм̣ рaхaсьям этaдaдхӣйāнaх̣ сaрвaтрaтупхaлaм̣ лaбхaтe ш́āнтимeти мaнaх̣ш́уддхимeти сaрвaтӣртхaпхaлaм̣ лaбхaтe я эвaм̣ вeдa дeхaбaндхāдвимучйaтe итьюпaниш̣aт..
.. ити двитӣях̣ кхaн̣д̣aх̣..
хaрих̣ oм̣ тaтсaт
oм̣ бхaдрaм̣ кaрн̣eбхих̣ ш́р̣н̣уйāмa дeвāх̣ бхaдрaм̣ пaш́йeмāкш̣aбхирьяджaтрāх̣. стхирaирaм̣гaистуш̣т̣увāм̣сaстaнӯбхирвьяш́eмa дeвaхитaм̣ ядāюх̣. свaсти нa индрo вр̣ддхaш́рaвāх̣ свaсти нaх̣ пӯш̣ā виш́вaвeдāх̣. свaсти нaстāркш̣йo'риш̣т̣aнeмих̣ свaсти нo бр̣хaспaтирдaдхāту. oм̣ ш́āнтих̣ ш́āнтих̣ ш́āнтих̣.
.. ити кр̣ш̣н̣oпaниш̣aтсaмāптā..
.. бхāрaтӣрaмaн̣aмукхьяпрāн̣aм̣тaргaтa ш́рӣкр̣ш̣н̣āрпaн̣aмaсту..
कृष्णोपनिषत्
॥ श्री गुरुभ्यो नमः हरिः ॐ ॥
यो रामः कृष्णतामेत्य सार्वात्म्यं प्राप्य लीलया ।
अतोषयद्देवमौनिपटलं तं नतोऽस्म्यहम् ॥१॥
ॐ भद्रं कर्णेभिः शृणुयाम देवाः भद्रं पश्येमाक्षभिर्यजत्राः । स्थिरैरंगैस्तुष्टुवांसस्तनूभिर्व्यशेम देवहितं यदायुः । स्वस्ति न इन्द्रो वृद्धश्रवाः स्वस्ति नः पूषा विश्ववेदाः । स्वस्ति नस्तार्क्ष्योऽरिष्टनेमिः स्वस्ति नो बृहस्पतिर्दधातु ।
ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः ।
॥ अथ प्रथम खंडः ॥
हरिः ॐ । श्रीमहाविष्णुं सच्चिदानन्दलक्षणं रामचन्द्रं दृष्ट्वा सर्वाण्गसुन्दरं मुनयो वनवासिनो विस्मिता बभूवुः । तं होचुर्नोऽवद्यमवतारान्वै गण्यन्ते आलिण्गामो भवन्तमिति । भवान्तरे कृष्णावतारे यूयं गोपिका भूत्व मामालिण्गथ अन्ये येऽवतारास्ते हि गोपा न स्त्रीश्च नो कुरु । अन्योन्यविग्रहं धार्यं तवाण्गस्पर्शनादिह । शाश्वतस्पर्शयितास्माकं गृण्हीमोऽवतारान्वयम् ॥१॥
रुद्रादीनां वचः शृत्वा प्रोवाच भगवान्स्वयम् ।
अण्गयण्गं करिष्यामि भवद्वाक्यं करोम्यहम् ॥२॥
मोदितास्ते सुरा सर्वे कृतकृत्याधुना वयम् ।
यो नन्दः परमानन्दो यशोदो मुक्तिगेहिनी ॥३॥
माया सा त्रिविधा प्रोक्ता सत्त्वराजसतामसी ।
प्रोक्ता च सात्त्विकी रुद्रे भक्ते ब्रह्मणि राजसी ॥४॥
तामसी दैत्यपक्ष्एषु माया त्रेधा ह्युदाहृता ।
अजेया वैष्णवी माया जप्येन च सुता पुरा ॥५॥
देवकी ब्रह्मपुत्र सा या वेदैरुपगीयते ।
निगमो वसुदेवो यो वेदार्थः कृष्णरामयोः ॥६॥
स्तुवते सततं यस्तु सोऽवतीर्णो महीतले ।
वने वृन्दावने क्रीडण्गोपगोपीसुरैः सह ॥७॥
गोप्यो गाव ऋचस्तस्य यष्टिका कमलासनः ।
वंशस्तु भगवान् रुद्रः शृण्गमिन्द्रः सगोसुरः ॥८॥
गोकुलं वनवैकुण्ठं तापसास्तत्र ते द्रुमाः ।
लोभक्रोधादयो दैत्याः कलिकालस्तिरस्कृतः ॥९॥
गोपरूपो हरिः साक्षान्मायाविग्रहधारणः ।
दुर्बोधं कुहकं तस्य मायया मोहितं जगत् ॥१०॥
दुर्जया सा सुरैः सर्वैर्धृष्टिरूपो भवेद्विजः ।
रुद्रो येन कृतो वंशस्तस्य माया जगत्कथम् ॥११॥
बलं ज्ञानं सुराणां वै तेषां ज्ञानं हृतं क्षणात् ।
शेशनागो भवेद्रामः कृष्णो ब्रह्मैव शाश्वतम् ॥१२॥
अष्टावष्टसहस्रे द्वे शताधिक्यः स्त्रियस्तथा ।
ऋचोपनिषदस्ता वै ब्रह्मरूपा ऋचः स्त्रियाः ॥१३॥
द्वेषाश्चाणूरमल्लोऽयं मत्सरो मुष्टिको जयः ।
दर्पः कुवलयापीडो गर्वो रक्षः खगो बकः ॥१४॥
दया सा रोहिणी माता सत्यभामा धरेति वै ।
अघासुरो माहाव्याधिः कलिः कंसः स भूपतिः ॥१५॥
शमो मित्रः सुदामा च सत्याक्रोद्धवो दमः ।
यः शण्खः स स्वयं विष्णुर्लक्ष्मीरुपो व्यवस्थितः ॥१६॥
दुग्धसिन्धौ समुत्पन्नो मेघघोषस्तु संस्मृतः ।
दुग्दोदधिः कृतस्तेन भग्नभाण्डो दधिगृहे ॥१७॥
क्रीडते बालको भूत्वा पूर्ववत्सुमहोदधौ ।
संहारार्थं च शत्रूणां रक्षणाय च संस्थितः ॥१८॥
कृपार्थे सर्वभूतानां गोप्तारं धर्ममात्मजम् ।
यत्स्रष्टुमीश्वरेणासीतच्चक्रं ब्रह्मरूपदृक् ॥१९॥
जयन्तीसंभवो वायुश्चमरो धर्मसंज्ञितः ।
यस्यासौ ज्वलनाभासः खड्गरूपो महेश्वरः ॥२०॥
कश्यपोलूखलः ख्यातो रज्जुर्माताऽदितिस्तथा ।
चक्रं शंखं च संसिद्धिं बिन्दुं च सर्वमूर्धनि ॥२१॥
यावन्ति देवरूपाणि वदन्ति विभुधा जनाः ।
नमन्ति देवरूपेभ्य एवमादि न संशयः ॥२२॥
गदा च काळिका साक्षात्सर्वशत्रुनिबर्हिणी ।
धनुः शार्ण्गं स्वमायाच शरत्कालः सुभोजनः ॥२३॥
अब्जकाण्डं जगत्बीजं धृतं पाणौ स्वलीलया ।
गरुडो वटभाण्डीरः सुदामा नारदो मुनिः ॥२४॥
वृन्दा भक्तिः क्रिया बुद्धिः सर्वजन्तुप्रकाशिनी ।
तस्मान्न भिन्नं नाभिन्नमाभिर्भिन्नो न वै विभुः ।
भूमावुत्तारितं सर्वं वैकुण्ठं स्वर्गवासिनाम् ॥२५॥
॥ इति प्रथम खण्डः॥
॥ अथ द्वितीयः खण्डः ॥
शेषो ह वै वासुदेवात् संकर्षणो नाम जीव आसीत् । सोऽकामयत प्रजाः सृजेयेति । ततः प्रद्युम्नसंज्ञक आसीत् । तस्मात् अहंकारनामानिरुद्धो हिरण्यगर्भोऽजायत । तस्मात् दश प्रजापतयो मरीच्याद्याः स्थाणुदक्षकर्दमप्रियव्रतोत्तनपादवायवो व्यजायन्त । तेभ्योः सर्वाणि भूतानि च । तस्माच्छेषादेव सर्वाणि cअ भूतानि समुत्पद्यन्ते । तस्मिन्नेव प्रलीयन्ते । स एव बहुधा जायमानः सर्वान् परिपाति ।
स एव काद्रवेयो व्याकरणज्योतिषादिशास्त्रणि निर्मिमाणो बहुभिर्मुमुक्षुभिरुपास्यमानोऽखिलां भुवमेकस्मिन् शीर्ष्ण सिद्धार्थवदवध्रियमाणः सर्वैर्मुनिभिः संप्रार्थ्यमानः सहस्रशिखराणि मेरोः शिरोभिरावार्यमाणो महावाय्वहंकारं निराचकार ।
स एव भगवान् भगवन्तं बहुधा विप्रीयमाणः अखिलेन स्वेन रुपेण युगे युगे तेनैव जयमानः स एव सौमित्रिरैक्ष्वाकः सर्वाणि धानुषशास्त्राणि सर्वाण्यस्त्रशास्त्राणि बहुधा विप्रीयमाणो रक्षांसि सर्वाणि विनिघ्नंश्चातुर्वर्ण्यधर्मान् प्रवर्तयामास ।
स एव भगवान् युगसंधिकाले शारदाभ्रसंनिकाशो रौहिणेयो वासुदेवः सर्वाणि गदाद्यायुधशास्त्राणि व्याचक्षाणो नैकान् राजन्यमण्डलान्निराचिकीर्षुः भूभारमखिलं निचखान ।
स एव भगवान् युगे तुरियेऽपि ब्रह्मकुले जायमानः सर्व उपनिषदः उद्दिधीर्षुः सर्वाणि धर्मशास्त्राणि विस्तारयिष्णुः सर्वानपि जनान् संतारयिष्णुः सर्वानपि वैष्णवान् धर्मान् विजृम्भयन् सर्वानपि पाषण्डान् निचखान ।
स एष जगदन्तर्यामी ।
स एष सर्वात्मकः ।
स एव मुमुक्षुभिर्ध्येयः ।
स एव मोक्षप्रदः ।
एतं स्मृत्वा सर्वेभ्यः पापेभ्यो मुच्यते ।
तन्नाम संकीर्तयन् विष्णुसायुज्यं गच्च्हति ।
तदेतद् दिवा अधीयानः रात्रिकृतं पापं नाशयति ।
नक्तमधीयानो दिवसकृतं पापं नाशयति ।
तदेतद्वेदानां रहस्यं तदेतदुपनिषदां रहस्यम् एतदधीयानः सर्वत्रतुफलं लभते शान्तिमेति मनःशुद्धिमेति सर्वतीर्थफलं लभते य एवं वेद देहबन्धाद्विमुच्यते इत्युपनिषत् ॥
॥ इति द्वितीयः खण्डः ॥
हरिः ॐ तत्सत्
ॐ भद्रं कर्णेभिः शृणुयाम देवाः भद्रं पश्येमाक्षभिर्यजत्राः । स्थिरैरंगैस्तुष्टुवांसस्तनूभिर्व्यशेम देवहितं यदायुः । स्वस्ति न इन्द्रो वृद्धश्रवाः स्वस्ति नः पूषा विश्ववेदाः । स्वस्ति नस्तार्क्ष्योऽरिष्टनेमिः स्वस्ति नो बृहस्पतिर्दधातु । ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः ।
॥ इति कृष्णोपनिषत्समाप्ता ॥
॥ भारतीरमणमुख्यप्राणंतर्गत श्रीकृष्णार्पणमस्तु ॥
==========
.. śrīkṛṣṇopaniṣat..
Śrī Kṛṣṇa Upaniṣad
.. śrī gurubhyo namaḥ hariḥ oṁ..
Salutations to Śrī Guru All-Permeating Hari!
yo rāmaḥ kṛṣṇatāmetya sārvātmyaṁ prāpya līlayā.
atoṣayaddevamaunipaṭalaṁ taṁ nato'smyaham..1..
oṁ bhadraṁ karṇebhiḥ śṛṇuyāma devāḥ
bhadraṁ paśyemākṣabhiryajatrāḥ.
sthirairaṅgaistuṣṭuvāṁsastanūbhiḥ
vyaśema devahitaṁ yadāyuḥ.
Om! O Devas, may we hear with our ears what is auspicious;
May we see with our eyes what is auspicious, O ye worthy of worship!
May we enjoy the term of life allotted by the Devas,
Praising them with our body and limbs steady!
svasti na indro vṛddhaśravāḥ
svasti naḥ pūṣā viśvavedāḥ.
svasti nastārkṣyo'riṣṭanemiḥ
svasti no bṛhaspatirdadhātu.
May the glorious Indra bless us!
May the all-knowing Sun bless us!
May Garuda, the thunderbolt for evil, bless us!
May Brihaspati grant us well-being!
oṁ śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ.
Om! Let there be Peace in me!
Let there be Peace in my environment!
Let there be Peace in the forces that act on me!
Introduction
hariḥ oṁ.
śrīmahāviṣṇuṁ saccidānandalakṣaṇaṁ rāmacandraṁ dṛṣṭvā sarvāṅgasundaraṁ munayo vanavāsino vismitā babhūvuḥ. taṁ hocurno'vadyamavatārānvai gaṇyante āliṅgāmo bhavantamiti. bhavāntare kṛṣṇāvatāre yūyaṁ gopikā bhūtva māmāliṅgatha anye ye'vatārāste hi gopā na strīśca no kuru. anyonyavigrahaṁ dhāryaṁ tavāṅgasparśanādiha. śāśvatasparśayitāsmākaṁ gṛṇhīmo'vatārānvayam.. 1..
At the sight of the Lord Mahā Viṣṇu - Rāmacandra, whose limbs are very nice, some sages living in the forest were amazed.
They told him: “We want to embrace you, Oh Lord.”
The Lord Rāmachandra said to them:
"In the next birth, when I become Krishna you will become Gopis and then can you hug me. Others will incarnate as the Gopas and you will be their wives."
.. atha prathama khaṇḍaḥ..
Now the First Chapter
rudrādīnāṁ vacaḥ śṛtvā provāca bhagavānsvayam.
aṅgayaṅgaṁ kariṣyāmi bhavadvākyaṁ karomyaham.. 1..
1. (Śiva and the devas, then said:) 'We will accept these forms again and again, just let us embrace you!"
When hearing these words of Śiva and the devas, the Supreme Personality of Godhead, said: "I will not touch your limbs. I'll do what you're told."
moditāste surā sarve kṛtakṛtyādhunā vayam.
yo nandaḥ paramānando yaśodo muktigehinī..2..
2. Devas rejoiced: "Now our lives have become fortunate," they said. One of them became the most holy Nanda, the other his wife Yaśodā, who was already liberated from cycle of rebirth.
māyā sā trividhā proktā sattvarājasatāmasī.
proktā ca sāttvikī rudre bhakte brahmaṇi rājasī..3..
tāmasī daityapakṣeṣu māyā tredhā hyudāhṛtā.
ajeyā vaiṣṇavī māyā japyena ca sutā purā..4..
3-4. Deceptive power of Māyā has three characteristics: goodness, passion and ignorance. The Goodness is manifested in Śiva, passion in Brahma and Ignorance is manifested in demons. Thus Māyā has three features. They were born before Lord Krishna.
devakī brahmaputra sā yā vedairupagīyate.
nigamo vasudevo yo vedārthaḥ kṛṣṇarāmayoḥ..5..
5. Devakī bore as the son the Supreme Personality of Godhead. Vāsudeva, who knew all the Vedas, became the father of Krishna and Balarāma.
stuvate satataṁ yastu so'vatīrṇo mahītale.
vane vṛndāvane krīḍaṅgopagopīsuraiḥ saha..6..
6. The Supreme Personality of Godhead, whom (sages and devas) celebrate without end, came down to earth to enjoy His pastimes in the woods of Vrindāvan with saints, Gopas and Gopis.
gopyo gāva ṛcastasya yaṣṭikā kamalāsanaḥ.
vaṁśastu bhagavān rudraḥ śṛṅgamindraḥ sagosuraḥ..7..
7. Vedas became personified as the gopis and cows, Brahma became the club of Lord Krishna, Lord Shiva became a flute of Lord Krishna and Indra became a buffalo horn of Lord Krishna. Someone had become a demon Aghāsura.
gokulaṁ vanavaikuṇṭhaṁ tāpasāstatra te drumāḥ.
lobhakrodhādayo daityāḥ kalikālastiraskṛtaḥ..8..
8. The spiritual world became Gokul. Asceticism became personified as trees. Greed, anger, and other sins became demons. Age of Kālī disappeared.
goparūpo hariḥ sākṣānmāyāvigrahadhāraṇaḥ.
durbodhaṁ kuhakaṁ tasya māyayā mohitaṁ jagat..9..
9. The Supreme Personality of Godhead, appeared in its original form as a cowherd boy. World misled and confused by His illusory energy was unable to recognize his true identity.
durjayā sā suraiḥ sarvairdhṛṣṭirūpo bhavedvijaḥ.
rudro yena kṛto vaṁśastasya māyā jagatkatham..10..
10. Neither of devas could overwhelm the Lord's energy Māyā. Due to the energy of the Lord’s Yoga-Māyā Brahma appeared as a stick and Shiva as a flute. How the Lord's energy Māyā could deceive the entire universe?
balaṁ jñānaṁ surāṇāṁ vai teṣāṁ jñānaṁ hṛtaṁ kṣaṇāt.
śeśanāgo bhavedrāmaḥ kṛṣṇo brahmaiva śāśvatam.. 11..
11. Knowledge is power devas. Lord’s energy Māyā withdraws this knowledge in an instant. Lord Śeṣa-nāga (the divine snake) appeared in the form of Lord Balarāma. The Supreme Personality of Godhead, appeared in its original form as Lord Krishna.
aṣṭāvaṣṭasahasre dve śatādhikyaḥ striyastathā.
ṛcopaniṣadastā vai brahmarūpā ṛcaḥ striyāḥ..12..
12. Vedas and Upanishads appeared in forms of 16,108 maidens with perfect spiritual qualities.
dveṣāścāṇūramallo'yaṁ matsaro muṣṭiko jayaḥ.
darpaḥ kuvalayāpīḍo garvo rakṣaḥ khago bakaḥ..13..
13. Hatred became personified as a wrestler Cāṇūra. The Envy became personified as Muṣṭika. Arrogance became personified as elephant Kuvalayāpīḍa. Personified pride became a demonic Bakāsura.
dayā sā rohiṇī mātā satyabhāmā dhareti vai.
aghāsuro māhāvyādhiḥ kaliḥ kaṁsaḥ sa bhūpatiḥ..14..
14. The “Mercy” became personified as a mother Rohiṇī. Goddess Earth became Satyabhāmā. Personified illness became Aghāsura. Personified quarrel became king Kamsa.
śamo mitraḥ sudāmā ca satyākroddhavo damaḥ.
yaḥ śaṅkhaḥ sa svayaṁ viṣṇurlakṣmīrupo vyavasthitaḥ..15..
dugdhasindhau samutpanno meghaghoṣastu saṁsmṛtaḥ.
dugdodadhiḥ kṛtastena bhagnabhāṇḍo dadhigṛhe..16..
15-16. “Humility” became personified as a friend of Lord Sudāmā. Personified truthfulness became Akrūra. Personified self-control became Uddhava.
Lord Vishnu Himself became Kṛṣṇa’s conch, which resounded like thunder and which, also born from the ocean of milk was related to the goddess Lakshmi. Lord Krishna has created an ocean of milk by breaking vessels to steal yogurt.
krīḍate bālako bhūtvā pūrvavatsumahodadhau.
saṁhārārthaṁ ca śatrūṇāṁ rakṣaṇāya ca saṁsthitaḥ..17..
17. Thus the Lord become a child and had fun as ever in a big ocean (milk). Lord Krishna appeared to eliminate their enemies and protect (his devotees).
kṛpārthe sarvabhūtānāṁ goptāraṁ dharmamātmajam.
yatsraṣṭumīśvareṇāsītaccakraṁ brahmarūpadṛk..18..
18. For the Lord Krishna showed mercy to all living beings, love of a son, piety [dharma], which protects all beings. Lord Krishna was also created their chakra, consisting of spiritual energy.
jayantīsambhavo vāyuścamaro dharmasaṁjñitaḥ.
yasyāsau jvalanābhāsaḥ khaḍgarūpo maheśvaraḥ..19..
19. Vāyu became a time of birth of Lord Krishna. The sword in the hand of Krishna was the God of destruction, the Maheśvara himself.
kaśyapolūkhalaḥ khyāto rajjurmātā'ditistathā.
cakraṁ śaṅkhaṁ ca saṁsiddhiṁ binduṁ ca sarvamūrdhani..20..
20. Sage Kaśyapa was born as the archer in Yaśodā’s house and the divine mother Āditi became the rope of Krishna’s bow. Siddhi and Bindu on his head all become Chakra and the conch of Lord Krishna.
yāvanti devarūpāṇi vadanti vibhudhā janāḥ.
namanti devarūpebhya evamādi na saṁśayaḥ..21..
21. There is no doubt that all forms and tools could be seen as incarnated parts of Lord Krishna’s divine play. There is no doubt about it.
gadā ca kālikā sākṣātsarvaśatrunibarhiṇī.
dhanuḥ śārṅgaṁ svamāyāca śaratkālaḥ subhojanaḥ..22..
22. Kālī became a club of Lord Krishna, the destroyer of all enemies. The Lord's power Yoga-māyā became his bow Śārṅga. The harvest season of Śarad became the meals in his house.
abjakāṇḍaṁ jagatbījaṁ dhṛtaṁ pāṇau svalīlayā.
garuḍo vaṭabhāṇḍīraḥ sudāmā nārado muniḥ..23..
23. Lord Kṛṣṇa in his hand playing with the lotus flower, which is the seed of material universes. Garuda became a big banyan (Vrindāvan). Nārada Muni became Sudāmā.
vṛndā bhaktiḥ kriyā buddhīḥ sarvajantuprakāśinī.
tasmānna bhinnaṁ nābhinnamābhirbhinno na vai vibhuḥ..
24. Personification of devotional service became gopī Tulasī. The activities of devotional servic