Сюжеттиг чурук-биле ажыл




Онаалгазы: Бердинген чурукка даянып проект тургузар.

1) Чурукта кижиниӊ маг-бодунга хамаарышкан демдек аттарын ушта бижиир. Оларныӊ темалыг бөлүктерин айтыр.

2) Ук демдек аттарын ажыглап тургаш, «Мээӊ дуӊмам…» деп кыска чогаадыг бижиир.

Мындыг арга, уругларны чаа өөренир теманы боду тодарадып шыдаар, бодунга бүзүрелдиг, бодалдарын шын болгаш хостуг илередип билир кылдыр кижизидеринге ужур-дузалыг деп санап турар бис.

Ынчангаш үстүнде көргенивис бот ажылдарныӊ, дидактиктиг материалдарныӊ чижектери демдек адын 5-ки класска өөредир база бир аргазын тургузуп турар. Ук ажылдардан өске уругларны мага-боттуӊ кезектеринге хамаарышкан демдек аттарын ажыглап тура, чанында орар эжиниӊ, ынак артизиниӊ, авазыныӊ, ачазыныӊ дээш оон-даа өске кижилерниӊ овур-хевирин тургузуп, янзы-бүрү хевирге (эссе, чогаадыг, харылзаалыг чугаа, шүлүк, кыска чечен чугаа д.о.ө) бижидери база бир солун, чедиишкинниг арга болур деп санап турар бис.


Түӊнел

5-ки класска демдек адын өөредип тургаш, мага-боттуӊ кезектерин тодарадып чоруур демдек аттарын аӊгы өөредири деп айтырыг тыва дыл башкылаашкыныныӊ методиказында база бир шиитпирлеттинмээн айтырыг бооп турар. Ынчангаш бо курс ажылында 5-ки класска ук теманы өөредип болур аргаларын көрүп, чижектерни тургускан бис.

Бирги эгеде, кижиниӊ мага-бодунга хамаарышкан демдек аттарынга хамаарышкан материалдарны 5-ки класстыӊ өөредилге номунда болгаш ажылчын программазында кииргенин сайгарып көрген бис. Дараазында ук эгеде кижиниӊ мага-бодунуӊ кезектерин тодарадып чоруур демдек аттарын кол лексика-семантиктиг бөлүктерге чарып, оларныӊ кыска тайылбырын кылган бис.

Ийиги эгеде ук теманы өөренип тургаш кичээлге ажыглап болгу дег бот ажылдарныӊ хевирлерин кылган бис. Чижек кылдыр 3 мергежилге, 3 карточка, 2 диктант, 4 оюн, 7 ребус, 1 кроссворд база 1 чурук-биле ажыл, ниитизи-биле 20 дидактиктиг материалдар кылдынган. Ук ажылдар тыва дылды башкылаашкыныныӊ методиказынга ужур-дузаны киирер деп санаан бис.

Ынчангаш башкы кижи үстүнде айытканывыс бот ажылдарныӊ хевирлерин демдек ады деп теманы өөредип тура ажыглап, бодунуӊ бот-тывынгыр талазы-биле оларны улам сайзырадып ап база болур деп санаптурар бис.

Ук материалдарны школа программазынче, 5-ки класстыӊ өөредилге номунче киирерин сүмелеп турар бис. Чүге дээрге, бердинген дидактиктиг материалдар “Демдек ады” деп тускай чугаа кезээн өөредип турган үеде, кижиниӊ мага-бодунуӊ кезектеринге хамаарышкан демдек аттары деп теманы уругларга чедимчелиг кылдыр бээринге ужур-дузалыг.

 

Ажыглаан литература:

1. Алдын-оол С. Х. Тыва дылдың методиказы – Кызыл: ТНҮЧ, 1972. – 126 ар.;

2. Баринова Е. А. Методика преподавания русского языка. – М.: Просвещение, 1974. – С. 120-138;

3. Гусейнова Т. В. Практическая направленность методической подготовки учителей русского языка. 13.00.02 - Теория и методика обучения (русскому языку). [АВТОРЕФЕРАТ] диссертации на соискание ученой степени доктора педагогических наук. – Душанбе - 1998г. https://www.disserstation.ru/avtoreferats7/o10.htm

4. Дондуп Е. Ч. Уругларның сөс курлавырын байыдар аргалары // “Башкы”, 2003, №2. – Ар. 23-27.;

5. Доржу К. Б., Сувандии Н. Д., Хертек А. Б., Ооржак Б. Ч., Сарыглар Ч. А., Бавуу-Сюрюн М. В. Тыва дыл, 5 класс. – Кызыл, 2014.

6. Зубрилин А.А. Решение кроссвордов как способ проверки знаний // Информатика и образование. 2002. № 8.

7. Март-оол К. Б., Кимова Д. А., Алдын-оол А. А. Методиктиг сүмелер. Ортумак школаның 5-ки клазының “Тыва дыл” ному-биле ажылдаар башкыларга дузаламчы. – Кызыл, 1992. – 120 ар.;

8. Март-оол К. Б. 5-9 класстарга тыва дылды башкылаарының методиказы. – Кызыл, 2002.- 272 ар.;

9. Монгуш Д. А. Методиктиг сүмелер. 6-7 класстарга. – Кызыл, 1992. – Ар. 12-17.;

10. Ниити ѳѳредилгениӊ Федералдыг Күрүне стандарты. Тѳрээн литература (Тыва чогаал). – Кызыл, 2012. – 32 ар.

11. Ойдан-оол А. К. Чугаа кезектерин өөредириниң методиказы. – Кызыл, ТНҮЧ, 1982. – Ар. 11-13.;

12. Ойдан-оол А. К., Сат Ш. Ч. 5-11 класстарга программалар. – Кызыл, 1994. – 128 ар.;

13. Оргу К. Х. Тыва дылды ортумак класстарга башкылаарының методиказы. Кызыл, 1968. – 185 ар.;

14. Сат Ш. Ч., Салзынмаа Е. Б. Амгы тыва литературлуг дыл. – Кызыл: ТНҮЧ, 1980. – 258 ар.;

15. Тыва Республиканыӊ ѳѳредилге черлеринге кижиниӊ сүзүүн болгаш мѳзү-шынар кижизидип сайзырадырыныӊ КОНЦЕПЦИЯЗЫ. – Кызыл, 2011. – 34 ар.;

16. Уроки русского языка с применением информационных технологий. 5 класс. Методическое пособие с электронным интерактивным приложением / А. М. Гращенкова, А. Ю. Госсман [и др.]. – М.: Планета, 2014. – 272 с. – (Современная школа);

17. Федеральный закон об Образовании Российской Федерации. – Новосибирск: Норматика, 2013. – 128 с.;

18. Шыырап Р. Тыва дылда сөстер-биле оюннар // “Башкы”, 2010, №3. – Ар. 50-52.;

Ажыглаан сайтылар:

1. Федеральный государственный образовательный стандарт – URL: https://standart.edu.ru;

2. https://videouroki.net

3. https://nsportal.ru

Ажыглаан словарьлар:

1. Толковый словарь тувинского языка/ Под редакцией Д. А. Монгуша.– Новосибирск: Наука, 2003. – 597 с.– Том I. (А-Й).

2. Толковый словарь тувинского языка/ Под редакцией Д. А. Монгуша.– Новосибирск: Наука, 2011. – 796 с.– ТомII (К-С).

Материал алган чогаал номнары:

1. Куулар Ч. Аялга: тоожу, чечен чугаалар. – Кызыл, 1990. – Ар. 8.

2. Чадамба Л. Ивижилер. – Кызыл, 1972. – Ар. 17.

3. Эргеп М. Таӊды-Ууланыӊ кижилери. – Кызыл, 1991. –Ар. 40.

 

 



Поделиться:




Поиск по сайту

©2015-2024 poisk-ru.ru
Все права принадлежать их авторам. Данный сайт не претендует на авторства, а предоставляет бесплатное использование.
Дата создания страницы: 2018-01-27 Нарушение авторских прав и Нарушение персональных данных


Поиск по сайту: