Arma Romanorum
Romani habent arma et tela. Arma Romanorum sunt galea, lorica et scutum; tela autem sunt gladii, pila et sagittae. Signum copiarum Romanorum est aquila. Tubae copias ad bellum vocant. Romani machinis saxa in muros oppidorum inimicorum iaciunt. In bello cotidie castra ponunt. Castra vallo fossaque muniunt. Romani oppida, vicos, agros, templa deorum armis defendunt.
ad к, на
ager, grimполе
aquila, aefорел
arma, orumnоружие, доспехи
autem действительно
bellum, inвойна
castra, orumnлагерь
copia, orumnвойска
cotidie каждый день
defendo, ere защищать
deus, imбог
et и
fоssa, ae f ров
galea, ae f шлем
gladius, и m меч
habeo, re иметь
iaceo, ere бросать
in в, на
inimicus, i m враг
lorica, ae f панцирь
machina, ae f машина
munio, ire укреплять
murus, i m стена
oppidum, i n огород
pila, aefмяч, ядро
pono, ere класть
Romanus, i m римлянин
sagitta,ae f стрела
saxum, i n камень
scutum, i n щит
signum, i n знак, знамя
telum, i n орудие
templum, i n храм
tuba, ae f труба
vallum, i n вал, насыпь
vicus, i m деревня, село
voco,are звать
Decj Imperf A
De familia Romāna
De familia Romāna ex libris virōrum Romanōrum doctōrum cognoscĭmus. Primum locum in ea vir obtinēbat. Sed in familia Romāna non solum domĭnus et domĭna, filii filiaeque ipsōrum, sed etiam servi erant. Servōrum officia varia erant: alii eōrum, catēnae vinctiebant, agros in latifindiis colēbant, alii in ludis gladiatoriis exercebantur, alii domi ministrābant, alii fabri erant, ferrum, argentum aurumque formābant, alii alia faciēbant. Multi servōrum, praecipue Graeci, viri docti erant; ei erant scribae, medĭci et magistri liberōrum. Servi vitam molestam et misĕram agēbant; ut a domĭnis iniuste puniebantur. Nonnulli servi iniuriam dominōrum non ferēbant et contra eos armis pugnābant.
ager, gri m поле
ago, ere действовать, делать, вести
alius, a, um другой
argentum, i n серебро
arma, orum n оружие
aurum, i n золото
catēna, ae f цепь, оковы
cognosco, ere узнавать, познавать
colo, ere обрабатывать, возделывать
contra против
de о, об
doctus, a, um ученый
domi дома
domina, ae f госпожа, хозяйка
dominus, i m господин, хозяин
ea этот
ei эти, те
eorum этих, тех
eos этих, тех
et и
etiam также
ex из
exerceo, ere упражняться, заниматься
faber, bri m ремесленник
facio, ere делать, работать
|
|
familia, ae f семья
fero, ferre нести
ferrum, i n железо
filia, ae f дочь
filius, i m сын
formo, are придавать форму (формировать)
gladiatorius, a, um гладиаторский
Greacus, i m грек
in в, на
iniuria, ae f правонарушение, вред
iniuste несправедливо, напрасно
ipsorum их
lātifundium, ī n крупное земельное владение
liberi, orum дети
locus, i m место
lūdus, ī m игра, забава
magister, tri m учитель
medicus, i m врачь
ministro, are служить, управлять
miser, era, erum несчастный, убогий, мучительный
molestus, a, um тягостный, трудный
multus, a, um многий
non не
nonnullus, a, um некоторый
obtineo, ere занимать
officium, ī n обязанность, услуга
praecipue преимущественно
primus, a, um первый
pugno, are сражаться, бороться
punio, ire карать, наказывать
Romanus, a, um римский
scio, ire знать
scriba, ae m писарь
sed а, но
servus, i m раб
sōlus, a, um один лишь
ut как
varius, a, um различный
vincio, ire связывать, ковать
vir, viri m мужчина, человек, воин
vita, ae f жизнь
que постпозитивний союз и
Imperf A+P
c. De Romanorum antiquorum deis
Romani antiqui multos deos colebant. Alii eorum in coelo, alii in terra, alii etiam in aqua habitabant. Dei, incolae coeli, primum locum inter deos tenebant, summum autem imperium Iuppiter habebant, qui dominus coeli et terrae putabatur. In Capitolio templum dei situm erat, quod ornabatur statua dei. Neptunus, deus oceani et fluviorum, in oceano habitabat, arae eius plerumque apud fluvios erant. Neptuno equi et tauri a nautis pro victimis immolabantur. Pluto imperium inferorum habebat et sub terra habitabat. Ad eum deum animae mortuorum migrabant, itaque Romani tauros nigros ei immolabant.
Alii dei Romanorum liberi Iovis putabantur, in numero eorum Mercurius, Apollo, Mars, Diana, Venus, Minerva et cetera. Mercurium Romani pro deo commercii et mercaturae colebant atque deorum nuntium numerabant. In tutela Apollinis erant poëtae, ei deo Musae praebent, in numero earum Clio, Musa historiae. Diana, dea silvarum, Minerva autem dea pugnarum et sapientiae putabantur.
ad к, на
alius,a,ud другой
anima, ae f душа
antiquus,a,um древний
|
|
Apollo, inism Аполлон, сын Юпитера и Латоны, бог света, прорицания, поэзии, медицины.
apud у
aqua, ae f вода
ara, ae f жертвенник
atque а также
autem же
Capitolium, i n Капитолий, Капитолийский холм; высшая точка Капитолийского холма в Риме, к зап. от Форума, с храмами Юпитера, Юноны и Минервы.
Clio, usf Клио, муза истории
coelum, i n небо
colo, ere почитать
commercius, i m торговля
de о
dea, ae f богиня
deus, i m бог
Diana, ae f (греч. Артемида) Диана, дочь Юпитера и Латоны, сестра Аполлона, вначале богиня луны, позднее – охоты и ночных чар (под именем Гекаты)
dominus, i m хозяин
earum их
ei ему
eius его
eorum их, тех, этих
equus, i m конь
et cetera и другие
et и
etiam также
eum этому, ему
fluvius, i m река
habeo, ere иметь
habito, are жить
historia, ae f история.
immolo, are жертвовать
imperium, i n власть
in в, на
incola, ae m житель
inferi, orum m царство усопших
inter между
itaque итак, и так, так
Iuppiter, Jovis m (отожд. с греч. Зевсом) Юпитер, сын Сатурна и Геи, брат Нептуна и Плутона, брат и супруг Юноны; верховный бог, царь неба, богов и людей.
liberi, orum m дети
locus, i m место
Mars, Martism (греч. Арес) Марс, сын Юпитера и Юноны, вначале – бог-покровитель полей и стад, которому был посвящен весенний месяц март, впоследствии – бог войны, отец Ромула и родоначальник римлян.
mercatura, ae f торговля
Mercurius, i m (греч. Гермес) Меркурий, сын Юпитера и Майи, крылатый вестник богов, проводник душ усопших, покровитель гимнастики, торговли и красноречия, изобретатель лиры
migro, are перевозить
Minerva, ae f (греч.Афина)Минерва, любимая дочь Юпитера, родившаяся из его головы, покровительница наук, искусств, ремесел, войны.
|
|
mortuus,a,um мертвый
multus,a,um многий
Musa, ae f муза
Musae, arumf Музы, девять дочерей Юпитера и Мнемосины, богини искусств и наук.
nauta, ae m моряк
Neptunus, i m (греч. Посейдон) Нептун, сын Сатурна и Реи, брат Юпитера и Плутона, муж Амфитриты, бог морей и всех вовоёмов
niger, gra, grum черный
numero, are считать, исчислять, причислять
numerus, i m номер, число
nuntius, i m весник
Oceanus, i m океан
orno, are украшать
plerumque в основном
Pluto, onis m Плутон, бог подземного царства, сын Сатурна и Реи, брат Юритера и Нептуна, муж Прозерпины
poëta, ae m поэт
praebeo, ere предоставлять
primus,a,um первый
pro за
pugna, ae f сражение
puto, are считать
qui который
quod потому что
Romanus, i m римлянин
sapientia, ae f мудрость
silva, ae f лес
situs,a,um расположенный
statua, ae f статуя
sub под
summus,a,um высший
taurus, i m бык
templum, i n храм
teneo, ere держать
terra, ae f земля
tutela, ae f охрана
Venus, eris f (греч.Aphrodite) Венера, дочь Юпитера и Дионы (родившаяся из морской пены), богиня красоты и любви, жена Вулкана, мать Амура-Купидона и Энея (а по официальной римской версии – родоначальница рода Юлиев)
victima, ae f жертва