БАШКИРСКОЕ НАПИСАНИЕ РУССКОЕ НАПИСАНИЕ 3 глава

ҒАТА ғәр. — бүләк

ҒАТАУЛЛА ғәр. — алла бүләге

ҒАФАР ғәр. — ғәфү итеүсе

ҒАФУРЪЯН ғәр., фарс. — ғафур +

йән; ғәфү итеүсе ҒАЯЗ ғәр. — ярҙам; бөйөк, оло;

дан ҒАЯЗЕТДИН ғәр.— ярҙам ҒАЯН ғәр.—күренекле, атаҡлы;

күренеп торған, билдәле ҒАЯР ғәр. — ғәйрәтле, ғәйәр,

дәртле, көслө, батыр ҒИБАҘУЛЛА ғәр. — алла ҡоло ҒИБАТ ғәр. — ҡол, хеҙмәтсе

ҒИБАТУЛЛА ғәр. — алла ҡоло

ҒИБӘҘӘТ ғәр.—табыныу, хөр­мәтләү

ҒИБӘҘӘТУЛЛА ғәр. — ғибәҙәт+ улла

ҒИЗАМ ғәр. — бөйөклөк

ҒИЗЕТДИН ғәр.—диндең бөйөк­лөгө

ҒИЗЗӘТ ғәр.—дан, намыҫ, хөр­мәт; көс, ҡөҙрәт

ҒИЗЗӘТУЛЛА ғәр. — хоҙаның даны, көсө

ҒИЛАЖ ғәр.—сара, дауа

ГАБДУЛ Л А — см.: А бдулла

ГАЗЗАЛ ар. — сильный

ГАЗЗАЛИ ар. — сильный

ГАЙНАН ар. — подлинный, насто-ящий

ГАЙСА ар. — 1) от имени проро-ка Гайса, Гиса, Иса; 2) от древнеевр. И с а—милость божья

ГАЙСАР ар. — 1) горячий источ­ник, родник; 2) император

ГАЙФУЛЛА ар. — прощение ал-лаха

ГАЛИП ар. — победитель

ГАМИЛ ар. — ]) рабочий; 2) рас-порядитель, правитель

ГАМИР ар. —очень хороший, пре-восходный; цветущий

ГАРИФ ар. — умный, образован-ный, мудрый

ГАРИФЬЯН ар'., перс'— гариф- умный, мудрый+ ян душа

ГАРИФУЛЛА ар. — умный, обра-зованный

ГАСИМ ар. — защитник

ГАТА ар.—дар, подарок ГАТАУЛЛА ар.—дар аллаха ГАФАР ар. — прощающин, все-

прощающий ГАФУРЪЯН ар., перс. — гафур

всепрощающий+ ян душа ГАЯЗ ар. — помощь; величие, сла-

ва ГАЯЗЕТДИН ар. — помощь ГАЯН ар. — знаменитый, знат-

ный; очевидный, ясный ГАЯР ар.—энергичный, мужест-

венный, отважный, сильный ГИБАДУЛЛА ар. — раб божий ГИБАТ ар.—раб, невольник, слу-

га, работник ГИБАТУЛЛА ар.— раб божий ГИБАДАТ ар. — поклоненпе, по-

читание ГИБАДАТУЛЛА ар. — гибадат+

улла ГИЗАМ ар. — велнчавость ГИЗИТДИН ар. — величие бога

ГИЗЗАТ ар. — могущество, почи-тание, достоинство; сила, мощь

ГИЗЗАТУЛЛА ар. — могущество

аллаха

ГИЛАЖ ар. — средство, лекарст-во

ҒИЛАЖЕТДИН ғәр. — саралы,

дауалы ҒИЛЕМДАР ғәр., фарс.— ғилем +

дар (барлыҡ ялғауы); ғилеме

булған, ғилемле ҒИЛЕМХАН ғәр., баш. — ғилем +

хан ҒИЛМАН ғәр. — ир бала ҒИЛМЕТДИН ғәр. — дин ғилеме

ҒИЛМИНУР ғәр. —ғилем нуры

ҒИЛМИСЛАМ ғәр. — ислам ғи­леме

ҒИЛМИӘХМӘТ ғәр. — ғилемдең шөһрәтле кешеһе

ҒИЛМИЯР ғәр., фарс. — ғилемле

ҒИЛФАН ғәр.—һаҡсы, һаҡлау­сы

ҒИЛӘЖ ғәр. — әмәл, сара, дауа

ҒИЛӘЖЕТДИН ғәр.—диндең әмәле, сараһы

ҒИЛӘЖИ ғәр. — саралы, әмәлле,

дауалы ҒИМАҘИ ғәр. — терәк, ярҙамсы ҒИМАЙ ғәр. — хеҙмәтсе

ҒИМАЛ ғәр. — эшсе, хеҙмәткәр

ҒИМАЛЕТДИН ғәр, —эшсе, хеҙ­мәткәр ҒИМРАН ғәр. — культуралы ҒИНДУЛЛА ғәр. — мәрхәмәт

ҒИНИӘТ ғәр. — изгелек, мәрхә­мәт, яҡшылыҡ ҒИНИӘТУЛЛА ғәр. — изгелекле

ҒИРФАН ғәр. —аң, белем; тәр­биә

ҒИСМӘТ ғәр. — намыҫ, сафлыҡ, паҡлыҡ

ҒИЯЗ ғәр. — ярҙам

ҒИЯЗЕТДИН ғәр. —ғияз ярҙам + дин

ҒОСМАН ғәр. — Усман тигән исемдән (боронғо ғәрәп хәли-фе исеме)

ҒОФРАН ғәр.—кисереү, ғәфү итеү

ҒӨБӘЙ ғәр. — 1) кинйә, кесе; 2) хеҙмәтсе, ҡол

ҒӨБӘЙҘУЛЛА ғәр. — 1) алла ҡо­ло; 2) кесе, кинйә

ГИЛАЖЕТДИН ар. — гилаж+ дин (компонент мужских имен)

ГИЛИМДАР ар., перс. —«гилим образование, зндаше+дар (аф­фикс наличия)

ГИЛИМХАН ар., баш. — гилим знание, образование+хан

ГИЛЬМАН ар. — мальчик

ГИЛЬМИТДИН ар.—знание ве-ры

ГИЛЬМИНУР ар. — гилем наука, знание + нур луч, сияние

ГИЛЬМИСЛАМ ар.—гилем зна­ние + ислам

ГИЛЬМИАХМЕТ ар. — прослав-ленный человек науки

ГИЛЬМИЯР ар., перс. — ученый

ГИЛЬФАН ар. — защитник

ГИЛЯЖ ар.—лекарство, средст-во

ГИЛЯЖЕТДИН ар. — гиляж

средство+дин вера; средство веры

ГИЛЯЖИ ар. — имеющий лекар­ство, средство

ГИМАДИ ар. — опора, помощник

ГИМАЙ ар. — служитель, служа-щнй

ГИМАЛ ар. — рабочий, служи­тель

ГИМАЛЕТДИН ар,—рабочий, служитель

ГИМРАН ар. — культурный

ГИНДУЛЛА ар. — милость, бла-годать

ГИНИЯТ ар.—милость, добро, благодеяние

ГИНИЯТУЛЛА ар. — милостивый, добрый

ГИРФАН ар. — знание, познание; воспитание

ГИСМАТ ар. — честь, непороч-ность, чистота

ГИЯЗ ар.—помощь

ГИЯЗИТДИН ар. — гияз по­мощь + дин вера — помощник веры

ГУСМАН ар.—то же, что и Ус­ман (от имени арабского хали-фа)

ГУФРАН ар.—прощение, изви-нение

ГУБАЙ ар. — 1) младший; 2) слу­житель, раб

ГУБАЙДУЛЛА ар. —1) раб бо-жий; 2) младший, последыш

ҒӨЗӘЙЕР ғәр.— көс, ярҙам

ҒӨМӨРҘАҠ ғәр., баш. — ғүмере оҙаҡ (Оморҙаҡ исеме менән бер' тиң)

ҒӨМӘР ғәр. — ғүмерле, ғүмере оҙон булһын

ҒӘББӘС ғәр. — һуғышсан, көрәш-сән, яусыл

ҒӘБДЕЛБАРЫЙ ғәр. — барлыҡ­ҡа килтереүсе, бар итеүсе

ҒӘБДЕЛБАЯН ғәр. — ғәбдел+

ҒӘБДЕЛВӘЛИ ғәр. — ғәбдел+ вәли

ҒӘБДЕЛЙӘЛИЛ ғәр.— оло, бө­йөк

ҒӘБДЕЛКӘРИМ ғәр. — йомарт, киң күңелле кеше

ҒӘБДЕЛХАҠ ғәр. — ғәбдел + хаҡ (ысын, дөрөҫ)

ҒӘБДИНУР ғәр. — ғәбди (әбд) + нур; яҡты йөҙлө

ҒӘБДРАХМАН ғәр. — мәрхәмәт­ле, шәфҡәтле

ҒӘБДРӘҮФ ғәр. — игелекле, мәр­хәмәтле

ҒӘБДРӘХИМ ғәр. — игелекле, рә­химле

ҒӘБДРӘШИТ ғәр.— тура юлдан барыусы

ҒӘБИҘУЛЛА ғәр. — алланың хеҙ­мәтсеһе; эшсе, хеҙмәтсе

ҒӘБИТ ғәр. — баш эйеусе, хеҙ­мәтсе

ҒӘҘЕБӘК ғәр., баш. — ғәҙел+ бәк (ир бала); башлыҡ

ҒӘҘЕЛ ғәр. — ғәҙел

ҒӘҘЕЛБАЙ ғәр., баш.—ғәҙел+

бай ҒӘҘЕЛБӘК ғәр., баш.—ғәҙел+

бәк (ир-ат исемдәре ялғауы)

ҒӘҘЕЛША ғәр., фарс.—ғәҙел+ ша (шаһ); ғәҙел кеше

ҒӘҘӘМ ғәр. — ололоҡ, бөйөклөк ҒӘҘӘН ғәр. — ожмах; бөйөклөк ҒӘЗЗӘЛ ғәр. — бик көслө ҒӘЗИ ғәр. — еңеүсе, көрәшсе ҒӘЗИЗ ғәр. — иң ҡәҙерле, ғәзиз;

ҡеүәтле ҒӘЗИЗЙӘН ғәр., фарс.—ғәзиз+

йән; ҡәҙерле, ҡеүәтле ҒӘЗИНУР ғәр.— еңеү нуры

ГУЗАИР ар. — сила, помощь ГУМЕРЗАК ар., баш. — гумер жизнь + узак долгий (пожелание долгой жизни) ГУМЕР ар. — жизнь (пожелание

долгой жизни) ГАББАС ар. — суровый, воинст-

венный ГАБДУЛБАРЫЙ ар. — творец,

создатель ГАБДУЛБАЯН ар. — габдул + ба-

ян ГАБДУЛВАЛИ ар.—габдул + ва­ли ГАБДУЛЬЯЛИЛ ар. — величесг-

венный, великий ГАБДУЛ КАРИМ ар. — щедрый,

добрый человек ГАБДУЛХАК ар. — габдул роб

божий+хак правда, истина ГАБДИНУР ар.— габд раб+

нур луч; лучезарный ГАБДРАХМАН ар.— милосердный,

добрый ГАБДРАУФ ар. — милостивый,

добрый ГАБДРАХИМ ар. — милосердный,

милостивый ГАБДРАШИТ ар. — идущий по

правильному пути ГАБИДУЛЛА ар. — раб божий;

рабочий, служитель ГАБИТ ар. — подчиненный, слу-

жащий ГАДИБЕК ар., баш. — гадиль справедливый+ бек юноша, гос-подин ГАДИЛЬ ар. — слраведливый ГАДИЛЬБАЙ ар., баш.— гадиль +

бай ГАДИЛЬБЕК ар., баш.—гадиль справедливый + бек господин, юноша (компонент мужских имен) ГАДИЛЬША ар., перс—гадиль справедливый+ша (компонент мужских имен) ГАДАМ ар. — величие, слава ГАДАН ар. — рай; величие ГАЗЗАЛ ар. — сильный ГАЗИ ар, — победитель, борец ГАЗИЗ ар. — дорогой; могучий

ГАЗИЗЬЯН ар., перс. — газиз до­рогой, могучий+ян душа

ГАЗИНУР ар. — гази победитель, борец + нур луч

ҒӘЗИМ ғәр. — бөйөк, абруйлы ҒӘЙЗУЛЛА ғәр. — ғәйз (бөйөк, оло, хөрмәт, дан)+улла (ал­ла)

ҒӘЙЗӘМ, ғәр. — бөйөк

ҒӘЙНАН ғәр. — ысын, сын, асыл

ҒӘЙНЕТДИН ғәр.—динден асы­лы

ҒӘЙНИСЛАМ ғәр. — исламдың асылы

ҒӘЙНИЯР ғәр., фарс. — ғәйн (ысын)+яр (дуҫ, иптәш)

ҒӘЙНУЛЛА ғәр.—ғәйн + алла

ҒӘЙРӘТ ғәр. — ғәйрәт, көс, ба­тырлыҡ, ҡыйыулыҡ

ҒӘЙСӘР ғәр. — ҡайнар шишмә

ҒӘЙФИ ғәр. — ғәфү ителгән; мәр­хәмәтле

ҒӘЙФУЛЛА ғәр. —ғәфү ителгән; алла ғәфү иткән

ҒӘЛЕКӘЙ ғәр. — бөйөк (Ғәле исеменең иркәләү формаһы)

ҒӘЛЩҒӘЛЕ ғәр.— бөйөк, оло, юғары; ҡәҙерле (ир-ат исемдә­ренә ҡушыла торған ялғау)

ҒӘЛИАРСЛАН ғәр., баш.—ғә­ли-)-арыҫлан (бала көслө, ғәй­рәтле булһын тип ҡушылған исем)

ҒӘЛИАРЫҪЛАН ғәр., баш. — ҡа­ра: Ғәлиарслан

ҒӘЛИАСТАН ғәр., фарс. — бөйөк­лөк

ҒӘЛИБАЙ ғәр., баш. — ғәли+-бай

ҒӘЛИБӘК ғәр., баш. —ҒЭЛИ.+ бәк

ҒӘЛИЙӘН ғәр., фарс. — бөйөк 4-йән

ҒӘЛИКАРАМ ғәр. — ғәли+ка­рам

ҒӘЛИМ ғәр. — белемле, уҡымыш­лы, ғалим

ҒӘЛИМҒОЛ ғәр., баш. — белем­ле, уҡымышлы

ҒӘЛИМЙӘН ғәр., фарс. — бе­лемле, уҡымышлы, ғалим

ҒӘЛИМУЛЛА ғәр. — алланын уҡымышлыһы

ҒӘЛИМЫРҘА ғәр., фарс. — ғә­ли + мырҙа

ГАЗИМ ар. — великий ГАЙЗУЛЛА ар.—гайз величие„

слава, достоинство, могущест-

во + улла бог (компонент муж-

ских имен) ГАЙЗАМ ар. — великий ГАЙНАН ар. — настоящий; ис-

тинный; сущность ГАЙНИТДИН ар. — сущность ве-

ры ГАЙНИСЛАМ ар. — сущность ис-

лама ГАЙНИЯР ар., перс. — гайн точь-

ө-точь, подлинный + яр друг,.

товарищ ГАЙНУЛЛА ар. — ғайн подлин-

кый+улла бог ГАЙРАТ ар. — сила, мужество,.

смелость, неустрашимость ГАЙСАР ар. — горячий источник. ГАЙФИ ар. — прощенный; мило-

стивый, сердобольный ГАЙФУЛЛА ар. — прощенный бо-

гом ГАЛИКЕЙ ар.— гали величие+

кей (аффикс) — ласкательнаж

форма имени Гали ГАЛИ ар. — великий, возвышен-

ный, выдающийся (компонент

мужских имен) ГАЛИАРСЛАН ар., баш. — галк

великий +арслан лев (пожела-

ние ребенку силы, могущеҫтва)-

ГАЛИАРСЛАН ар„ баш. — гали +

арслан ГАЛИАСТАН ар., перс. — велнчие

ГАЛИБАЙ ар., баш. — гали + бай;

великий, выдающийся ГАЛИБЕК ар., баш. — галк+бек-

ГАЛИЯН ар., перс. — гали еели-кий+ян душа

ГАЛИКАРАМ ар. — гали вели­кий + карам щедрый

ГАЛИМ ар. — образованный, эру-дированный, ученый

ГАЛИМГУЛ ар., баш. — гали» образованный, ученый+тул

ГАЛИМЬЯН ар., перс.—галим- образованный, ученый+ян (ком­понент мужских имен)

ГАЛИМУЛЛА ар. — ученый, об­разованный

ГАЛИМУРЗА ар., перс. — гали+ мурза

23'

ҒӘЛИНУР ғәр. —• ғәли+нур

ҒӘЛИУЛЛА ғәр. — алланың бө­йөклөгө

ҒӘЛИӘКБӘР ғәр,—ғәли+әкбәр; оло, ҙур, хөрмәтле, бөйөк

ҒӘЛИӘСКӘР ғәр. — 1) бәләкәй Ғәли; 2) Ғәлиҙең терәге, тая­нысы; 3) һалдат, бөйөк һуғыш­сы

ҒӘЛИӘХМӘТ ғәр. — ғәли+әхмәт; бөйөк Әхмәт

ҒӘЛЛӘМ ғәр. — бик күп белеү­се, ғалим

ҒӘЛЛӘМЕТДИН ғәр.—динде бе­леүсе; күп белеүсе

ҒӘЛӘҮ ғәр. — бөйөклөк

ҒӘЛӘҮЕТДИН ғәр.—диндең бө­йөклөгө

ҒӘЛӘҮИ ғәр. — бөйөк

ҒӘМБӘР ғәр.—хуш еҫле май; хушбуй

ҒӘМБӘРИС ғәр., баш. — ғәмбәр еҫе

ҒӘМИЛ ғәр. — эшсе, хеҙмәткәр; хаким, башлыҡ

ҒӘМӘЛ ғәр.—эш, йомош; хеҙ­мәт

ҒӘНДӘЛИП ғәр.—һандуғас

ҒӘНИ ғәр. — бай, маллы, дәүләт­ле

ҒӘРИФ ғәр.-—аҡыллы, белемле

ҒӘРИФУЛЛА ғәр. — аҡыллы, бе­лемле

ҒӘТИӘТ ғәр. — бүләк, мираҫ

ҒӘТИӘТУЛЛА ғәр.—алла бүлә­ге

ҒӘФИӘТ ғәр. — һаулыҡ, именлек

ҒӘФИӘТУЛЛА ғәр. — һаулыҡ, именлек

ҒӘФҮР ғәр. — ғәфү итеүсе, кисе­реүсе

ҒӘФҮРЙӘН ғәр., фарс. —ғәфүр + йән; ғәфү итеүсе

ҒӘФӘР ғәр. — ғәфү итеүсе

ГАЛИНУР ар. — гали великий+ нур луч, сияние

ГАЛИУЛЛА ар.—величие алла-ха

ГАЛИАКБАР ар. — гали вели­кий + акбар самый большой, са­тый великий

ГАЛИАСКАР ар. — 1) маленький Гали; 2) опора, надежда Гали; 3) великий воин, солдат

ГАЛИАХМЕТ ар. — гали+ахмет;

великий Ахмет ГАЛЛЯМ ар. — ученеиший, очень

много знающий ГАЛЛЯМИТДИН ар.—знающий

религию; многознающий ГАЛЯУ ар. — высота, величие ГАЛЯУИТДИН ар.— величие ре-

лигии ГАЛЯУИ ар. — величавый ГАМБАР ар. — амбра (аромат-

ное жидкое вещество); духи ГАМБАРИС ар., баш. — аромат;

запах духов ГАМИЛ ар.—рабочий; распоря-

дитель, правитель ГАМАЛЬ ар.—занятие, дело; ра-

бота, труд ГАНДАЛИП ар. — соловей ГАНИ ар. — богатый, зажиточный

ГАРИФ ар.—умный, образован-

ный ГАРИФУЛЛА ар. — умный, обра-

зованный ГАТИЯТ ар.—дар, подарок ГАТИЯТУЛЛА ар. — божий дар

ГАФИЯТ ар. — здоровье, благопо-

лучие ГАФИЯТУЛЛА ар. — благополу-

чие ГАФУР ар. — всепрощающий

ГАФУРЬЯН ар., перс—-гафур

всепрощающий+ ян душа ГАФАР ар.—всепрощающий

 

ДАЛХА ғәр.—һайлап алынған,

бик шәп ДАМИН ғәр. — бик шәп, көслө

Д

ДАЛХА ар. — избранный, пре-

красный ДАМИН ар. — очень хороший..

сильный

ДАМИНДАР ғәр., фарс. — етеҙ, көслө; бик шәп, яҡшы

ДАМИР неол. — 1) «Да здравст-вует мир» тигән лозунгынан ҡыҫҡартылған; 2) «тимер» һү­ҙенең боронғо төрки формаһы «димер» һүҙенән тигән ҡараш бар

ДАНИЛ неол., фарс. — белемле, аҡыллы

ДАНИР ҡара; Дамир

ДАНИЯЛ ҡара; Данияр

ДАНИЯР фарс. — белемле, ғилем­ле; яҡын дуҫ, йәр; бүләк

ДАНИЯС неол., фарс. — белемле,

ғилемле ДАУЫТ (йәһ.) ғәр.—һөйәкле

ДАҺИ ғәр. — аҡыл эйәһе

ДАЯН ғәр. — хөкөм эйәһе

ДИБАЙ — мәғәнәһе билдәһеҙ; Ди-баев фамилияһында һаҡланған

ДИҠҠӘТ ғәр. — иғтибар, диҡ­ҡәт

ДИЛАВИР фарс. — йөрәкле, ба­тыр

ДИЛМӨХӘМӘТ фарс, ғәр. — дил (йөрәк) + мөхәмәт; Мөхәмәттең йөрәге

ДИМ баш. — йылға исеменән; бәл­ки, төрөкмән телендәгесә «тын» тигән мәғәнәгә бәйлелер

ДИНАР ғәр., фарс. — боронғо ал­тын аҡса атамаһынан

ДИНИСЛАМ ғәр. —дин + ислам; ислам динендәге кеше

ДИНМӨХӘМӘТ ғәр.—дин+мөхә­мәт

ДИҢГЕҘБАЙ баш. — диңгеҙ + бай (ауыл исемендә һаҡланған)

ДИСТАН фарс. — көйлө хикәйәт

ДИЯЗ неол., исп. — көн, көндөҙ

ДИЯР ғәр. — ер, ил, йорт; Дия­ров фамилияһы бар ДИЯС неол., исп. — көн, көндөҙ

ДУСМӨХӘМӘТ фарс, ғәр.— дуҫ + мөхәмәт; Мөхәмәттең дуҫы (Дусмөхәмәтов фамилияһы бар)

ДУСӘМБӘТ фарс, ғәр.—1) дуҫ + өммәт (халыҡ); 2) дүшәмбе + өммәт; дүшәмбе көн тыуған; Дүсәмбдтов фамилияһы бар

ДАМИНДАР ар., перс. — провор-ный, сильный; очень хороший

ДАМИР неол. — 1) сокращенная форма лозунга «Да здравству--ет мир»; 2) существует мнение, что «дамир» — древнетюркский вариант слова «тимир» (желе-зо)

ДАНИЛ неол. перс.—образован-ный, умный

ДАНИР см.: Дамир

ДАНИЯЛ см.: Данияр

ДАНИЯР перс — знающий, све-дущий, близкий друг, любимый;: дар, подарок

ДАНИЯС неол., перс. — знающий,. образованный

ДАУТ (евр.) ар. — любимый, при-влекательный

ДАГИ ар. — гений

ДАЯН ар. — господин

ДИБАЙ — этимология неясна; со-хранилось в фамилия Дибаев

ДИККАТ ар. — внимание

ДИЛАВИР перс. — смелый, от-

важный ДИЛЬМУХАМЕТ перс, ар. —диль

сердце+ мухамет; сердце Муха-

мета ДИМ баш. •— от названия реки

Дим—Дема; возможно. озна-

чает тын — «безмолвный», как

в туркменском языке ДИНАР ар., перс. — от названия

древней золотой монеты ДИНИСЛАМ ар,—дин вера, ре-

лигия+жлам; мусульманин ДИНЬМУХАМЕТ ар.—дин вера,

религия+ мухамет славный ДИНГИЗБАЙ баш. — дингаз мо-

ре+бай ДИСТАН перс. — рассказ ДИЯЗ неол., исп. — день, дневное

время ДИЯР ар. — земля, страна; об-

разована фамилия Дияров ДИЯС неол., исп. — день, дневное

время ДУСМУХАМЕТ перс, ар. — дус

друг + мухамет славный (обра-

зована фамилия Дусмухаметов) ДУСЕМБЕТ перс, ар. — 1) друг

народа; 2) родился в понедель-

ник

.ДЫУАН баш. — башҡорт ырыуы

исеменән ДӘМИН ғәр. — бик шәп, көслө ДӘМИНДАР ғәр., фарс.-дәмин

етеҙ, көслө; бик шәп + дар

(барлыҡ ялғауы)

ДӘРДЕМАН фарс.—моңло ҡай­ғылы

.ДӘРДМӘНД фарс.-моңло, ҡай­ғылы ДӘҮЛИ ғәр. — дәүләт кешеһе

.ДӘҮЛӘТ ғәр.—мал, байлыҡ; ил мәмләкәт, дәүләт; бәхет

ДӘҮЛӘТБАЙ ғәр. баш.-дәүләт + бай

ДӘҮЛӘТБИРҘЕ ғәр., баш.-бай­лыҡ, муллыҡ бирҙе

ДӘҮЛӘТГӘРӘЙ ғәр., фарс.-дәү­
ләт-)-гәрәй ^ү

ДӘҮЛӘТЙӘР ғәр. фарс.-дәүләт­ле, бай

ДӘҮЛӘТКИРӘЙ ғәр., монг -дәүләт+кирәй

.ДӘҮЛӘТКИЛДЕ ғәр., баш.-дәү­ләт + килде

.ДӘҮЛӘТҠОЛ ғәр., баш.-дәү­ләтле, бай кеше

ДӘҮЛӘТША ғәр., фарс.-бай, мул, дәүләтле кеше

.ДӘҮЛӘТЯР ғәр., фарс.—дәүләт­ле, бай, мул

ДУВАН баш.—от названия баш-

кирского рода ДАМИН ар. — сильный, хороший ДАМИНДАР ар., перс. — дамин

сильный, проворный, хороший+

дар (аффикс наличия) ДАРДИМАН перс. — печальный,

страдающий, скорбный ДАРМАНД перс. — печальный,

горестный, скорбный ДАВЛИ ар. — государственный

муж, деловой человек ДАВЛЕТ ар. — богатство, мужест-

во; государство, держава; сча-

стье ДАВЛЕТБАЙ ар.—давлет + бай

ДАВЛЕТБИРДИ ар., баш.—дав­лет богатство, могущество+ бирди дал

ДАВЛЕТГАРЕЙ ар., перс.—дав­лет + гарей

ДАВЛЕТЬЯР ар., перс. — дав-лет+яр; состоятельный, зажи-точный

ДАВЛЕТКИРЕЙ ар., монг.—дав­лет + кирей

ДАВЛЕТКИЛЬДИ ар., баш.— давлет+кильди пришел

ДАВЛЕТКУЛ ар., баш. — состоя­тельный, зажиточный человек

ДАВЛЕТША ар., перс. — состоя­тельный, зажиточный

ДАВЛЕТЬЯР ар., перс— давлет+ яр; состоятельный, зажиточный

 

ЕГЕТБАЙ баш. —егет + бай; шәп, батыр егет

ЕЙӘНБАЙ баш.— ейән + бай; (бо­ронғо йола буйынса, бала әсә­һенең тыуған ауылында — әсә йортонда тыуһа, уға ейән ти­гән һүҙ менән исем ҡушылған. Мәҫ. Ейәнбикә, Ейәнсура, Ейән­бирҙе, Ейәнғол һ. б.)

ЕЙӘНБИРҘЕ баш.—ейән+бирҙе

ЕЙӘНГИР баш., фарс.—ейән + гир (тотоусы, алыусы). Йәнги­рсә фамилияһы яһалған

ЕЙӘНҒОЛ баш. — ейән+ғол

ЗИГИТБАЙ баш. — зигит парень, юноша, джигит, молодец + бай (компонент мужских имен)

ЗИАНБАЙ баш. — зиан внук, пле-мянник+ бай; (по обычаю, с компонентом зиан давали имя ребенку, если он родился в род-ной деревне матери, т. е. во время ее приезда в дом родите-лей. Примеры: Зианбика, Зиан­сура, Зианбирде, Зиангул и пр.)

ЗИАНБИРДЕ баш. — зиан + бирде дал

ЗИАНГИР || ЯНГИР баш., перс.— зиан+гир владеющий; власте-лин (образованы фамилии Зи-ангиров, Янгиров)

ЗИАНГУЛ баш. —зиан + гул

ЕЙӘНСУРА баш. — ейән + сура (улан, ир бала; батыр, ҡыйыу, дуҫ). Зианчура районының ата­маһы ошо исемгә ҡайтып ҡа­ла

ЗИАНСУРА баш. — зиан внук, племянник + сура мальчик, сын; герой, молодец; друг (название Зианчуринского района восхо-дит к этому имени)

Ж

ЖӘҮИТ ғәр. — мәңгелек ЖӘҮӘТ ғәр. — мәңгелек

ДЖАВИТЦЖАВИТ ар. — вечный ДЖАВАТЦЖАВАТ ар.—вечный

 

ЗАҒАФРАН ғәр.—сәскә атама­һынан

ЗАҒАФУРАН ғәр. — сәскә атама­һынан

ЗАДА фарс. — ир бала, батша улы, аҡһөйәк (ир-ат һәм ҡа­тын-ҡыҙ исемдәренә лә ҡушы­лып йөрөй: Гөлзада, Әхмәтза­да һ. б.)

ЗАИМ ғәр. — башлыҡ; етәксе. Заимов фамилияһы бар

ЗАЙЛАЛ ғәр. — бөйөклөк (сино­нимы: Ялал, Йәләл)

ЗАКАРИА (бор. йәһ.) ғәр.— ис­тәге

ЗАКИР ғәр. — иҫкә алыусы

ЗАКИРЙӘН ғәр., фарс. — иҫкә

алыусы+ йән ЗАҠУАН ғәр. — зирәк, үткер

ЗАМАН ғәр.—заман, дәүер, осор; замана кешеһе

ЗАМИР неол., ғәр. — йөрәк, выж­дан

ЗАМИР неол. — «за мир» һүҙҙә­ренән

ЗАРИМҢЗАРЕМ фарс. — зарығып һорап алған

ЗАРИП ғәр. — ҡупшы, телгә оҫ­та

ЗАРИФ ғәр. — ҡупшы, телгә оҫта

ЗАРИФЙӘН ғәр., фарс—зариф + йән

ЗАҺИҘУЛЛА ғәр.— суфый

ЗАҺИР ғәр. — 1). яҡты нур сә­сеүсе, бик матур; 2) ярҙамсы, булышсы

ЗАҺИТ ғәр. — суфый; изге, тый­наҡ

ЗАГАФРАН ар — шафран ЗАГАФУРАН ар. — шафран

ЗАДА перс.—сын; царевич; знат-ного происхождения (является компонентом мужских и жен-ских имен: Гульзада, Ахметза­да и пр.)

ЗАИМ ар. — глава, руководитель, Образована фамилия Заимов

ЗАЙЛАЛ ар. — величественный (восходит к имени Ялиль)

ЗАКАРИЯ (др. евр.) ар. — памят-ный

ЗАКИР ар. — воспоминание; по-минающий

ЗАКИРЬЯН ар., перс.—закир по-минающий+ ян душа

ЗАКУАН ар. — смышленый, сме-лый

ЗАМАН ар. — время, эпоха; со-временный человек