VERBA DEPONENTIA ET SEMIDEPONENTIA




 

1. Склонение существительных.

2. Склонение прилагательных.

3. Склонение местоимений.

4. Отложительные и полуотложительные глаголы.

Переведите:

1. Qui ex me et uxōre mea nascĭtur, in mea potestāte est (Ulp.).

2. Qui aliēno nomĭne obligātur, fideiussor vocātur (Gai.).

3. Vincĕre scis, Hannĭbal, victoriā uti nescis.

4. Sequi debet potentia iustitiam, non praecedĕre.

5. Non prosequĭtur*.

6. Homo totiens moritur, quotiens* amittit suos. (Publ. Syr.)

7. Dormiunt quandoque leges, nunquam moriuntur.

8. Filium eum definīmus, qui ex viro et uxōre eius nascĭtur (Ulp.).

9. Lex universa est, quae iubet nasci et mori. (Publ. Syr.)

10. Video meliōra proboque deteriōra sequor.

11. Heres est nomen iuris; filius est nomen natūrae.

12. Quid regi et misĕro commūne est? Nasci et mori.

13. Pecunia est ancilla, si scis uti, si nescis domĭna.

14. Qui iure suo utĭtur nemĭni facit iniuriam.

15. Ex facto ius oritur.

16. Ut solet fieri.

* prosequor, prosecutus sum, prosequi – следовать

* totiens... quotiens – столько... сколько

De iure naturāli

Ius naturāle est, quod natūra omnia animalia docuit, nam ius istud non humāni genĕris proprium est, sed omnium animalium, quae in caelo, quae in terra, quae in mari nascuntur. Hinc descendit maris atque femĭnis coniugatio, quam nos matrimonium apellāmus, hinc liberōrum procreatio et educatio.

quae, quam, quod – см. qui, quae, quod

docuit – научила

istud см. iste, ista, istud

nascuntur см. nascor

hinc – отсюда

descendit от descendo, scendi, scensum, descendĕre – происходить

educatio, ōnis f – воспитание

procreatio, ōnis f – рождение

De magistratĭbus Romanōrum

Principātus magistratuum Romae in manĭbus consūlum est. Consŭles sunt magistrūtus annui; consulĭbus sunt imperium et potestas; praeterea consul est iudex et pontīfex maxĭmus. Item ordinarii magistrātus alii sunt.

Primum praetor unus erat, qui urbānus appelātur. Praetor iurisdictiōnem habet et dat iudĭcem.

Deinde praetor peregrīnus erat, qui item ius dicit ex iure peregrinōrum (aut gentium). Aedīles (duo plebei, duo curūles) curam urbem, annōnae et ludōrum habent. Quaestōres aerarium curant. Censōres censum agunt, etiam mores civium regunt atque senātum legunt.

Extraordinarii magistrātus Romae sunt dictātor, magister equĭtum, decemvĭri, tribūni milĭtum (aut plebis) consulāri potestāte. Dictātor a senātu creātur. Magister equĭtum est collēga ducis. Decemvĭri collegium ex decem viris appelantur. Tribūni plebis persōnae sacrosanctae, primum duo, postĕro tempŏre decem sunt. Cicerōnis verba sunt: "Magistratĭbus opus est, sine quōrum prudentia ac diligentia esse civĭtas non potest"

 

Aedīlis, is m – эдил

aerarium, i n – казна

annōna, ae f – аннона (годовой урожай, цена на продукты)

annuus,a,um – ежегодный

censor, -ōris m – цензор

creo,-avi, atum, are – избирать

curulis, e – курульный

deinde – потом

erat – был

extraordinarius,a,um – чрезвычайный

ordinarius,a, um – обычный

peregrīnus, a, um – иноземный, чужой

pontifex maxĭmus – верховный жрец

praeterea – кроме того

principātus, us m – первенство, высшая власть

quaestōr, is m – квестор, должностное лицо для расследования уголовных дел

sacrosanctus,a,um – священный, неприкосновенный

magister equitum – начальник конницы

urbānus,a,um – городской

consularis, e – консульский

Выучите наизусть:

Aut vincĕre, aut mori Или победить, или умереть
Contractus consensuāles консенсуальные договоры
Contractus litterāles литтеральные (письменные) договоры
Contractus reāles реальные договоры
Contractus verbāles вербальные (устные) договоры
Emptio-venditio купля-продажа
Ex nihilo nihil fit из ничего ничего не возникает (Лукреций)
Iura novit curia суду известно право
Ius ex iniuria non orītur право не возникает из правонарушения
Locatio-conductio контракт найма
Optĭmus testis – confĭtens reus лучший свидетель – признание обвиняемого
Sociĕtas товарищество
Veni, vidi, vici пришёл, увидел, победил

Материалы для самостоятельной работы:

I. 1. Просклоняйте:

а) ius antiquum – классическое право (ius, iuris n; antiquus, a, um)

b) fructus communis – общий доход (fructus, us m; communis, e)

с) res mobilis – движимость (res, rei f – вещь; mobĭlis, e –

движимый)

2. Образуйте степени сравнения прилагательного mobĭlis, e

движимый

 

II. 1. Просклоняйте:

а) bellum civile – гражданская война (bellum,i n; civilis,e)

b) manus tua- твоя рука (manus, us f; tuus, a um)

c) meridies aestuosus – жаркий полдень (meridies, – diei m,

aestuosus,a,um)

2. Образуйте степени сравнения прилагательного aestuosus, a, um

жаркий

 

III. 1. Просклоняйте:

a) mos civilis – гражданский обычай (mos, moris m; civilis, e)

b) exercitus Romanus – римское войско (exercitus, us m; Romanus, a um)

с) res incorporalis – нематериальная вешь (res, rei, f; incorporalis,e)

2. Образуйте степени сравнения прилагательного clarus, a, um – ясный

 

IV. 1. Просклоняйте:

a) iudex iustus – справедливый судья (iudex, iudicis,m; iustus, a um)

b) ocassus mirabilis – чудесный закат (ocassus, us, m; mirabilis, e)

c) spes ultima – последняя надежда (spes, ei f; ultimus,a,um)

2. Образуйте степени сравнения прилагательного mirabilis, e –

чудесный

 

V. 1. Просклоняйте:

a) crimen magnum – тяжкое преступление (crimen, criminis, n;

magnus, a, um)

b) consensus communis – общее мнение (consensus, us, m; communis, e)

c) res corporalis – материальная вещь (res, rei f; corporalis,e)

2. Образуйте степени сравнения прилагательного gravis, e – тяжёлый

VI. 1. Просклоняйте:

a) lex nova – новый закон (lex, legis f; novus, a, um)

b) sensus terribilis – ужасное чувство (sensus, us m; terribilis, e)

c) dies certa – определённый день (dies, diei, f (m); certus,a,um)

2. Образуйте степени сравнения прилагательного novus, a, um – новый

VII. 1. Просклоняйте:

a) mos domesticus – местный обычай (mos, moris, m; domesticus, a um)

b) status utilis – полезная позиция (status, us, m; utilis, e)

c) res immobilis – недвижимость (res, rei f; immobilis,e)

2. Образуйте степени сравнения прилагательного utilis, e – полезный

 

VIII. 1. Просклоняйте:

a) hereditas nostra – наше наследство (hereditas, hereditatis, f; noster,

nostra, nostrum)

b) fructus dulcis – сладкий плод (fructus, fructus, m; dulcis,e)

c) res publica – народное дело (res, rei f; publicus, a, um)

2. Образуйте степени сравнения прилагательного dulcis, e – сладкий,

приятный

 

IX. 1. Просклоняйте:

a) mulier gracilis – изящная женщина (mulier, mulieris, f; gracilis, e)

b) visus nocturnus – ночное видение (visus, us, m; nocturnus, a um)

c) res militaris – военное дело (res, rei f.; militaris,e)

2. Образуйте степени сравнения прилагательного honestus, a, um –

честный

 

X. 1. Просклоняйте:

a) homo mirabilis – странный человек (homo, hominis,m; mirabilis, e)

b) usus cotidianus - ежедневное пользование (usus, us, m; cotidianus,

a um)

c) res communis – общая вещь (res, rei f.; communis,e)

2. Образуйте степени сравнения прилагательного iustus, a, um –

справедливый

 

XI. 1. Просклоняйте:

a) praetor Romanus – римский претор (praetor, praetoris,m; Romanus,

a, um)

b) contractus utilis – выгодный договор (contractus, us,m; utilis, e)

c) species fallax – обманчивая внешность (species,ei f.; fallax,

fallacis)

2. Образуйте степени сравнения прилагательного fortis, e – сильный

XII. 1. Просклоняйте:

a) miles perītus – опытный воин (miles, militis, m; perītus, a, um)

b) metus naturālis – естественный страх (metus, us,m; naturālis. e)

c) dies festus – праздничный день (dies,ei m.; festus,a,um)

2. Образуйте степени сравнения прилагательного perītus, a, um –

опытный

ПРАКТИЧЕСКОЕ ЗАНЯТИЕ 14

СИСТЕМА ПРИЧАСТИЙ. PARTICIPIA

Ablativus absolutus

 

1. Причастие настоящего времени действительного залога (Participium praesentis actīvi): образование, склонение, перевод на русский язык.

2. Причастие прошедшего времени совершенного вида страдательного залога (Participium perfecti passīvi): образование, склонение, перевод на русский язык.

3. Причастие будущего времени действительного залога (Participcium futūri actīvi): образование, склонение, перевод на русский язык.

4. Оборот Ablativus absolutus: правила употребления, варианты перевода на русский язык.

СИСТЕМА ПРИЧАСТИЙ

причастие основа суффикс окончание в Nom. пример, перевод
Participium praesentis actīvi (p.p.a.)   инфек-та -nt – * (I,II спр.)   -ent – * (III,IV спр.)     -s склоняется как прилаг. III скл. accusans, accusantis- обвиняющий, ая, ое; обвиняя puniens, punientis - наказывающий, ая, ое; наказывая
Participium perfecti passīvi (p.p.p.)   супина   нет   - us - a - um     склоняется как прилаг. I-II скл. accusatus, a,um – обвинённый, ая,ое; punitus, a, um – наказанный, ая, ое
Participium futūri actīvi (p.f.a.)   -ūr accusatūrus, a, um – намеревающийся обвинять; punitūrus, a, um – намеревающийся наказывать.

* перед окончанием -s в суффиксе выпадает -t, (accusans возникло из accusa nt s)

 

Переведите:

1. Culpa est immiscĕre se rei, ad se non pertinenti.

2. Deposĭtum est quasi diu posĭtum (Paul.).

3. Mores sunt tacĭtus consensus popŭli, longa consuetudĭne inveterātus* (Ulp.)

5. Vir absens uxōrem ducĕre potest; femĭna absens nubĕre non potest (Paul.).

6. Iustitiam colĭmus, aequum ab iniquo separantes, licĭtum ab illicĭto discernentes (Ulp.).

7. Heres, succedens in honōre, succedit in onĕre (Paul.).

8. Neque absens, neque dissentiens adrogāri potest (Ulp.).

9. Tutōrem habenti tutor dari non potest (Tryph.).

10. Eo tempŏre, quo quis uxōrem habet, concubīnam* habēre non potest (Paul.).

11. Ignorātis termĭnis artis ignorātur et ars.

12. Actōre non probante reus absolvĭtur.

13. Qui vetante praetŏre facit, adversus edictum facĕre vidētur.

14. Causa cognĭta praetor debet statuĕre.

15. Testĭbus affirmantĭbus* plus credĭtur quam negantĭbus.

16. Vere dictum, quasi dictum veritātis; ut iudicium, quasi iuris dictum.

17. Non est disputandum cum principia negante.

18. His rebus audītis iudex reum absolvit.

19. Hac causa dicta reus damnāri meret*.

20. Consuetūdo volentes ducit; lex nolentes trahit.

* invetĕro, āvi, ātum, āre – делать старым, укоренять, прививать

* concubina, ae f – сожительница

* affirmo, avi, atum, āre – подтверждать, утверждать

* mereo, merēre – заслуживать

 

Выучите наизусть:

Alea iacta est жребий брошен (Цезарь)
Anno Domĭni (A.D.) в лето Господне (нашей эры)
Ave,Caesar, moritūri te salutant здравствуй, Цезарь, идущие на смерть приветствуют тебя.
Causa cognita ознакомившись с делом
Contra factum non datur argumentum против факта не даётся доказательства
Delirium tremens белая горячка
Dictum – factum сказано – сделано
Facta cоncludentia факты достаточные для вывода
Heredĭtas iacens лежащее наследство
In flagranti delicto на месте преступления
Iudex est lex loquens судья – говорящий закон
Ius cogens принудительные нормы права
Lex non scripta неписанный закон
Opus citātum (op. cit) цитированное сочинение
Post factum после совершившегося
Post scriptum (P.S.) приписка
Volens nolens волей- неволей, хочешь – не хочешь

КОНТРОЛЬНАЯ РАБОТА № 2

1. Образуйте причастия, герундий и герундив. Переведите образованные формы на русский язык:

conservo, āvi, ātum, āre – сохранять, соблюдать

2. Образуйте причастия, герундий и герундив. Переведите образованные формы на русский язык:

gero, gessi, gestum, gerĕre – совершать

3. Образуйте причастия, герундий и герундив. Переведите образованные формы на русский язык:

curo, curāvi, curātum, curāre – заботиться

4. Образуйте причастия, герундий и герундив. Переведите образованные формы на русский язык:

occido, occīdi, occīsum, occidĕre – убивать

5. Образуйте причастия, герундий и герундив. Переведите образованные формы на русский язык:

accuso, accusāvi, accusātum, accusāre – обвинять

6. Образуйте причастия, герундий и герундив. Переведите образованные формы на русский язык:

definio, definīvi, definītum, definīre – определять, ограничивать

7. Образуйте причастия, герундий и герундив. Переведите образованные формы на русский язык:

postulo, postulāvi, postulātum, postulāre – требовать

8. Образуйте причастия, герундий и герундив. Переведите образованные формы на русский язык:

lego, legi, lectum, legĕre – читать

9. Образуйте причастия, герундий и герундив. Переведите образованные формы на русский язык:

frango, fregi, fractum, frangěre – ломать

10. Образуйте причастия, герундий и герундив. Переведите образованные формы на русский язык:

munio, munīvi, munītum, munīre – укреплять

11. Образуйте причастия, герундий и герундив. Переведите образованные формы на русский язык:

vinco, vīci, victum, vincĕre – побеждать

12. Образуйте причастия, герундий и герундив. Переведите образованные формы на русский язык:

punio, punīvi, punītum, punīre – наказывать

 

ПРАКТИЧЕСКОЕ ЗАНЯТИЕ 15



Поделиться:




Поиск по сайту

©2015-2024 poisk-ru.ru
Все права принадлежать их авторам. Данный сайт не претендует на авторства, а предоставляет бесплатное использование.
Дата создания страницы: 2016-02-13 Нарушение авторских прав и Нарушение персональных данных


Поиск по сайту: