Тиде кечын поро пашам ыштыше комитетысе даме-шамыч погынышаш улыт ыле. Кечывал кочкыш Харрингтонмыт дене ик мут деч посна эртыш манаш лиеш. Поллианна такшым икмыняр гана кутыраш тӱҥал ончыш, но чыла ныл ганажат «мый рат улам» манмашеш шкежак чеверген шинче, умбакыже мутшо ыш кай. Визымше ганаже мисс Полли нойышыла вуйжым рӱзале:
— Йӧра-йӧра, икшывем, ойло, пеш ойлынет гын, — кугун шӱлалтыш. — Лучо ойлаш, тынар тидын верч тургыжланымешке.
Поллианнан ойгаҥше чурийже волгалте:
— О, тау, кокай. Мый лӱдам, пеш неле лиеш — тиде мутым ойлаш огыл... Умылет, мый пеш шуко жап тиде модыш дене модынам.
— Мом ыштенат? — кокаже угыч йодо.
— Модыш дене модынам... ну, тудо модыш дене, кудыж дене ачам... — Поллианна адакат «ача» мутышто чарнен шогале, пеш чот чеверген шинче, адакат ойлаш лийдыме мутым лукмыжлан.
Полли кокаже шыдеште, но нимом ыш каласе. Умбакыже кечывал кочкыш шып эртыш.
Изиш варарак Полли кока телефон дене пасторын ватыжлан таче поро пашам ыштыше комитетын погынымашкыже миен кертдымыж нерген ойлыш, тидым вуй корштымыж дене умылтарыш. Тидым колмек, Поллианна нимаят ыш ойгыро. А кунам мисс Полли шке пӧлемышкыже кӱзыш да почешыже омсам петырыш, Поллианна кокажын вуй корштымыжлан изиш ойгыраш тӧчыш гынат, ыш керт. Тудо мӧҥгешла, кокажын погынымаште лийшаш огылжым пален, куанжым шылтен ыш керт. Тушто тудо ынде Джимми Бин нерген йодышым луктеш! Такше алят монден ок керт, кузе кокаже Вийым «изи йодышт коштшо» мане, тиде мут поро пашам ыштыше даме-влак коклаште йоҥгалтшаш огыл.
Поллианна пален: погынымаш кок шагатлан черке пелен рушарня школын пӧртыштыжӧ лиеш. Тиде мисс Поллин пӧртшӧ деч пел миль тораштырак. Сандене тушко корным висен нале, иктаж кум шагатланрак миен шушаш.
|
|
— Чыланат лийышт ыле, — шканже шке каласыш. — Вет тугат лийын кертеш — Джимми Биным шке декше тудо еҥын налаш кумылжо лиеш, кудыжо кок шагатлан миен ок шу. Такше гын, «кок шагатлан» манме эреак кумытлан погынаш тӱҥалшашым ончыкта... комитетысе даме-шамычлан.
Сеҥен чактараш лийдыме гай чоткыдо вийым поген чумырен, Поллианна рушарня школын тошкалтышыж дене рыҥ тошкал кӱза. Омсам почо да вестибюльыш пурыш. Пырля чумыргымылан куаныше ӱдырамаш-шамыч ляпкен шинчылтыт, воштыл колтат, тидыже зданийын тӱҥ пӧлемже гыч раш шокта. Ик татлан гына кокытеланыше Поллианна тиде пӧлемыш омсам почо.
Кутырымышт ӧрмашым ончыктышо шыве-шыве дене леведалте. Поллианна ончыко лӱдынрак тошкале. Ынде вучымо тат лишем шуо да ӱдыр кенета вийдымылыкым шижын колтыш. Вет тышке погынышо палыдыме ӱдырамаш-шамыч тудын йӧратыме гыч огытыл ыле.
— Поро кече, поро пашам ыштыше комитет! — пагален, но тунамак тургыжланен, кокытеланенрак пелештен колтыш тудо. — Мыйым Поллианна Уиттиер манын лӱмдат. Мый... мый шонем, тендан кокла гыч иктажше мыйым палат дыр. А мыйже гын тендам чыландам ик лӱм дене гына палем: поро пашам ыштыше комитет.
Пӧлемыште шып лие. Южо ӱдырамашыже мисс Полли гоч тиде ӧрыктараш тунемше изи ӱдырым пала, саде кокаже нунын комитет членланак шотлалтеш, но иктат ок умыло, тиде минутышто ӱдырлан кузе вашешташ?
— Мый... мый тольым тендан ончышаш паша радамышке эше ик йодышым шындаш, — тутыненрак шуя умбакыже Поллианна, икмагал шып шогымеке, ачажын тыгай годым кучылтмо мут-шамыч вуйышкыжо толын пурат.
|
|
Погынышо-шамыч коклаште гӱжлальыч.
— Тиде... тиде вет тыйын кокат тыш колтен, шергаканем? — мисс Форд, пасторын ватыже, йодо.
Поллианна изишак чевергыш:
— О, уке. Мый йӧршеш шкевуя тольым. Умыледа, тыгай комитет-шамычын пашашт мыланем пешак палыме. Нуно мыйым ачам дене пырля туныкташ полшеныт. — Ала-кудо дамыже нервшым кучен кертде люргыжале, а пасторын ватыжым шӱлык авалтыш.
— Сай, шергаканем. А йодышетше могай?
— Тиде... тиде Джимми Бин нерген йодыш, — шӱлалтен лукто Поллианна. — Тудын пӧртшӧ уке, тулык приют деч молыжо, а тудыжо утыждене темын да Бин тушто огеш кӱл... шкеже тудо тыге шона. Да тудлан кызытак пӧрт кӱлеш, весе — иктаж-могай чылт тыглай пӧрт, тушто директриса олмеш ава лийже ыле... ешыжат адак, кудыжлан ниможат садикте огыл... Вашке тудлан латик ий темеш. Мый сандене шоналтышым, тендан кокла гыч иктажше ала тудым шкеж дек ашнаш налын кертеш... шке ешышкыже.
— Да тыгайже колалтын мо? — ала-кӧн вудыматымыже шоктыш, Поллианнан ойлымыж деч вара тымыкым кӱрльӧ. Поллианна йырым-йыр лӱдын ончале.
— О, эше мый монденам ойлаш: тудо вет пашам ышташ тӱҥалеш! — шокшын ешарыш.
Но тугакак тымык. Вара иже даме почеш даме шке йодышыштым пуэдаш пижыч. Вашке гына чыла историй рашеме. Да чыланат тиде йодышымак каҥашымашке ушнышт, кеч кутырымышт лыжганжак ыш шокто гынат.
Поллианна колышташыже колыштеш, но утыр да утыр тургыжлана. Мом тудо кольо гын, шукыжым ыш умыло. Икмыняр жап эртышат, умылыш: нине даме кокла гыч иктыжат шке пӧрт омсажым Джимми Бин ончылно ынеж поч! Туге чучо, пуйто кажныже тыге шонат: икмынярын тидым ыштен кертыт, кудыштын эрге йочашт уке. Но мӧҥгышкӧ налаш кӧнышӧ иктат ыш лек. Вара Поллианна кольо, кузеракын пасторын ватыже комитет Джимми Вийым ашныме да туныктымо пашам шке ӱмбаке налын кертме шотышто ӧкымынрак ойым лукто; лучо, мане тудо, Индийысе изи язычник йоча-шамычым йол ӱмбак шогалтышашлан ойырымо кугу оксам тиде пашашке колташ. Тудын деч вара мутым шукын ойлышт. Шукышт эше кычкырен-кычкырен лӱшкышт, чылан иканаште ойлаш тыршен. Коклашт гыч шаҥгысе дечат чот шыдешкен кутырышат лекте. Раш лие. Нунын комитетышт Индийысе миссионер пашалан шуко оксам ойырымыж дене чаплана. Шуко дамыже тений нунын комитетышт Индийыш шагалрак оксам колта гын, вожыл колена манын кычкырышт. Тидын шотыштыжо мо йоҥгалте гын, чылажымак Поллианналан умылаш пӱралтын огыл ыле. Туге лекте: нунын оксаштым могай пашалан кучылташ тӱҥалыт — нунылан керек, тольык вес комитет деч тиде пашалан ойырымо графаште оксашт нунынат шагал огыл лийшаш; отчет дене кылдалтын — лӱшкышт, а спискым лач нунын комитетыштак веле эн кугу оксам ойырымо дене вуйлатышаш! Но чынжым гын, нуно тыге шонышаш огытыл ыле! Чыла тидыже умылаш лийдымыш савырныш. Сандене Поллианна уремыште лийын колтымыжлан путырак куаныш, яндар южым шӱлалтыш. Тидын годымак шӱлык темдаш тӱҥале: эрла Джимми Бинлан поро пашам ыштыше комитетын чыла оксам Индийысе изи йоча-шамычым йол ӱмбак шогалташ колташ ыштыме пунчалышт дене палдарыман, а шкеныштын олаште ик изи йочалан огыл, молан манаш гын, ик йочалан полшымо паша отчётышто нимо семынат ок ончыкталт, кузеракын вашештен ыле шинчалыкым чийыше ик дамычке.
|
|
«Мутат уке, язычник-влаклан оксам пуымаш уда паша огыл, да мый тидын ваштареш омыл, — шӱлештеш шӱлыкаҥше Поллианна, мӧҥгӧ кайыме корныштыжо тидымак веле шонкала. — Но нуно шкеныштым туге кучат, пуйто воктеныштак илыше рвезе-влак кузе илат — нунылан садикте, нуно мӱндырнӧ илыше-влак нерген гына шонат. Мый гын нунын олмышто тыге ыштем ыле: шкенан дене Джимми Бин кузе кушкеш — тидыже кӱлешанрак, отчётышто окса чот кугемме дене таҥастарымаште!»
ГЛАВА