Слегка подскакивая на ходу из-за низкой марсианской гравитации, я неторопясь шел прямиком из секции прибытия Терминала к секции отправления. Не хочу serĉi никакие билеты. Не интересны мне чужие секреты… А интересен космический автостоп. Разве, что по пути поинтересоваться в паре агентств про Infero-3, для очистки совести… Я ведь вроде как не отказался от предложения.
– Pardonon, ĉu vi estas marsano? – кто-то тронул меня за плечо. Я обернулся и увидел profesoro, который уже спрашивал меня о том же сегодня утром в Нижнем Новгороде.
– Ne, mi estas turisto, – ответил я.
– Ĉu vi ne scias, kie mi povas trovi turisman agentejon “ Lakta vojo ”?
– Ĉi tie, – сказал я. – Jen ĝi (вот оно).
Profesoro обернулся и изумленно покачал головой.
Вывеска с мерцающими мириадами звезд Млечного пути и яркой надписью “Lakta vojo” находилась в десяти метрах от того места, где мы останавились. Я заметил ее за полсекунды до того, как profesoro спросил о ней.
– Pardonon! Mi ne vidis…
Он двинулся было в сторону агентсва, потом остановился, морща лоб.
– Hm, – сказал profesoro. – Mi ie vin vidis... Ĉu en la universitato?
– Ne, ne en universitato. Vi vidis min en la kosmoporto de Niĵnij Novgorod.
– Mi ne memoras (не помню), – со вздохом признался profesoro. – Ĉu ni interparolis?
– Jes, vi demandis, ĉu mi estas marsano. Kaj mi respondis, ke mi estas terano. Mi staris antaŭ (перед) startaj tuneloj. Mi pet-veturis (просить-ехать = автостопить).
– Ah, jes! Nun mi memoras! Kaj kien vi flugas, sinjoro petveturanto (автостопщик)?
– Al Gamma de Centraŭro, al Astra Festivalo.
– Tre interesa festivalo! Se vi volas, vi povas flugi kun mi. Mi flugos al Gamma de Centraŭro.
– Jes! Tre bone! Dankon! – радостно согласился я и подумал: «судьба ».
– Sed antaŭ tio mi bezonas viziti la turisman agentejon, – добавил profesoro. И это судьба, подумал я.
Первым в агентство зашел профессор, я за ним.
– Pardonon! – обратился он к роботу-клерку. – Ĉu tio estas turisma agentejo “Lakta vojo”? Korekte? (Правильно?)
– Jes, bonvenon! Добро пожаловать! – пропел робот приятным мужским тенорком. – “Lakta vojo” estas la plej (самое) serioza kaj la plej elita turisma agentejo en Marso! Biletoj al la plej bonaj planedoj! La plej bonaj prezoj (цены)!
– Mi bezonas bileton al Gamma de Centaŭro.
– Por persono aŭ por ŝipo?
– Por ŝipo.
– En kiu kategorio estas via ŝipo?
– Mia ŝipo estas en la kategorio «Birdo » (птица).
– Dokumentojn por la ŝipo, mi petas (прошу), – опять пропел робот.
– Bonvolu (пожалуйста).
Терминал, основаный на галактических технологиях, мгновенно телепортировал людей, грузы, корабли… Я мог и сам купить билет и отправиться на Гамму Центавра. Но стоило это очень ощутимо. А владельцы кораблей платили только за корабль, независимо от того, сколько людей в нем находилось, лишь бы в пределах конструктивной нормы. Это и делало возможным межзвездный автостоп.
– Kiam vi volas flugi, sinjoro Fernandez? – спросил робот, на мгновение прикоснувшись к карточке судовладельца.
– Tuj (тотчас).
– Tio kostas nur (только) kvarcent kvindek du kreditojn, – опять запел робот. – Ĉu vi aĉetas (покупаете)?
– Oh, sed tio estas tre multe (много)! Kiam mi flugis al Siriusa sistemo, la bileto kostis nur cent tridek kreditojn! Kaj Gamma de Centaŭro ne estas tiom malproksime (далеко)!
– Turisma sezono! Astra Festivalo! Tre multaj ŝipoj flugas al Gamma de Centraŭro, biletoj mankas (отсутствуют). Nur nia agentejo havas rezervon por la plej bonaj klientoj. Ĉu vi aĉetas?
– Ne. Pli bone (лучше) mi iros al alia (другое) agentejo.
– Sinjoro Fernandez, – взвился робот. – Nia agentejo ne povas garantii, ke vi havos la bileton post (после) dek minutoj, kiam vi denove venos (снова придете) al ni! La rezervo estas tre limigita (ограниченный)!
– Pardonon, – сказал profesoro и двинулся к выходу. А я за ним.
– Sinjoro Fernandez! – сладким голосов запел робот. – Mi ĵus (только что) trovis por vi tre interesan varianton! Nur cent naŭdek naŭ kreditojn!
Мы вернулись.
– Sed, nature, tio estas ne rekta flugo (не прямой полет).
– Hm, interese, – сказал profesoro. – Kaj tra (через) kiu planedo?
– Tio estas tute nekonata (совсем неизвестная) sistemo. Tie ne estas loĝata (обитаемая) planedo. Tial la terminalo estas malmulte uzata (мало используем). Tial kostas tiom malmulte.
– Strange (странно), – сказал profesoro, выражая этим и мое мнение. – Mi neniam aŭdis pri tiaj aŭtonomaj terminaloj.
– Antaŭe (прежде) tie loĝis darlokanoj, sed poste (потом) ili evakuis (эвакуировали) la kolonion. Tial nun la sistemo estas neloĝata.
– Kial?
– Ne estas informoj. Sed por uzi (для того, чтобы использовать) la terminalon ne estas problemoj. Vi al-flugas, sidas en la ŝipo dum (в течение) naŭdek minutoj kaj for-flugas al Gamma de Centaŭro. Aŭtomate.
– Interese... – протянул profesoro. – Ĉu estas iu risko?
– Ne, ne, absolute nenia! Nur pli longa tempo (более длительное время). Kaj malpli granda prezo! Multe malpli granda prezo!
Новая грамматика в моем файле:
Plej – самый. La plej bela domo – самый красивый дом. La plej alta monto – самая высокая гора. La plej malnova anekdoto – самый старый анекдот. La malplej interesa informo – наименее интересная информация.
Pli – более. Pli bone iam, ol neniam – лучше когда-то, чем никогда. Pli granda – большего размера. Pli alta – более высокий. Mapli alta – менее высокий.
Предлоги:
Antaŭ – перед. Antaŭ la stacio – перед станцией. Antaŭ minuto – минуту назад.
Post – после. Post la barilo – за барьером (забором). Post dek minutoj – через десять минут.
Обратить внимание, что значение предлогов не переводится дословно! Поэтому надо осознайть их смысл! Antaŭ – означает, что что-то находится перед чем-то либо случается раньше чего-то. Post – что что-то находится после чего-то либо случается после чего-то.
Tra – «сквозь ». Tra la strato – по улице. Tra Moskvo – через Москву. Tra arbaro – сквозь лес, через лес.
«Сейчас ». Русскому слову «сейчас » соответствует три слова на эсперанто. Nun – переводится как «сейчас, ныне, теперь, в данный момент ». Tuj – «сейчас, тотчас ». Ĵus – «сейчас, только что ».
Примеры:
Nun en la dometo loĝas la kulo kaj la muso – Сейчас в домике живет комар и мышь (действие происходит в данный момент).
Tuj mi venos – Сейчас я приду (действие скоро произойдет).
Mi ĵus pensis… – Я сейчас подумал… (действие только что состоялось).
Глава 12 Kultren
На мониторе слежения исчезли стенки марсианского terminalo и в то же мгновение материзовался приемный док чужого терминала. Все как полагается. Profesoro победно улыбнулся и посмотрел на свой экипаж: меня, petveturanta astronaŭto и profesia astronaŭto, пилота по имени Дороти. Serioza virino (женщина) лет двадцати пяти.
С нами связались: действительно автоматически.
– Bonvenon (добро пожаловать) al Kultren. La terminalo estas funkcianta aŭtomate. Bonvolu resti (будьте любезны оставаться) en la ŝipo.
Дороти нахмурилась и взялась что-то проверять на компьютере.
– Kio okazis? (что случилось?) – спросил profesoro.
– Nenio okazis. Mi kontrolas. En la bileto estis indikita (обозначен) Dante-3.... Jes. Kultren estas darloka nomo (имя, наименование).
– Interesa nomo, – сказал profesoro. – Kial Dante?
– Dante vizitis inferon, – сказал я. Мне терзали смутные подозрения. Минут десять назад я выяснил, что Infero переводится на русский как «ад ». Dante-3 – Infero-3 – уж больно похожи эти названия… Не эту ли планету имели ввиду Сергей и капитан Джейкоб? Жаль, что mi al ili ne telefonis…
– Strange, sed la sistemo ne konas (не знает) Dante-3, – сказала Doroti. – Ĝi konas Kultren kaj ĝi konas la ciferan kodon de Dante-3. Tio estas la cifera kodo de Kultren.
Опять включилась внешняя связь.
– Tera ŝipo “Bangkok-Tor”, tera ŝipo “Bangkok-Tor”! Estas bezonata via helpo (нужна ваша помощь)! Estas bezonata via helpo! Parolas la Kontrola Centro de Aŭtomata Terminalo en Kultren! Estas bezonata via helpo!
– Parolas tera ŝipo “Bangkok-Tor”, – откликнулась Дороти. – Ni pretas (готовы) helpi. Kio estas bezonata?
– En via ŝipo estas persono nomata (именуемый) Andrej. La Kontrola Centro bezonas lian helpon.
– Kian helpon?! Li estas studento pri turismo!
– Lia helpo estas bezonata. Aŭ (либо) via helpo estas bezonata, kapitano Doroti Koori. Aŭ via helpo, profesoro Jo Fernandez. La aŭto tuj venos al via ŝipo.
– Kian helpon?
– Konsultan. La aŭto tuj venos.
– Kiun el ni konkrete vi bezonas?
– Iun ajn. Sed prefere (предпочтительно) Andrej.
– Mi ne rajtas (не имею права) lasi (оставить) la ŝipon antaŭ la starto, – заявила Дороти. – Sed ankaŭ (также) la pasaĝerojn mi ne rajtas lasi.
– Ni iros duope (вдвоем), mi kaj Andrej, – сказал profesoro.
– Ne. Andrej iros, – вздохнув, сказала Дороти. – Ne estas io serioza. Profesoro ne estas bezonata, sufiĉas (достаточен) studento.
Новая грамматика, добавленная мной в «грамматический файл »:
Причастия в эсперанто образуются при помощи суффиксов. Например:
esperi – надеяться, esperantа – надеющийся. Kanti – петь, kantantа – поющий.
Paroli – говорить, parolanta – говорящий. Dormi – спать, dormanta – спящий.
Это были примеры причастий настоящего времени, образуемые при помощи суффикса -ant-.
Причастия прошедшего времени образуются при помощи суффикса -int-. Например:
Iri – идти, irinta – шедший. Manĝi – есть, manĝinta – поевший. Fali – падать, falinta – упавший.
Причастия будущего времени образуются при помощи суффикса -ont-. Например:
Veni – приходить, venonta – тот, кто придет, грядущий. Okazi – случаться, okazonta – то(тот, та), что случится. Falonta – то(тот, та), что упадет.
Очень похожи суффиксы причастий пассивного залога.
Пассивные причастия настоящего времени образуются при помощи суффикса -at-.
Bezoni – нуждаться (в чем-то), bezonata – нужный. Nomi – называть, nomata – именуемый. Vidi – видеть, vidata – видимый. Loĝi – жить, проживать, loĝata – обитаемый.
Пассивные причастия прошедшего времени образуются при помощи суффикса -it-.
Viziti – посещать, vizitita – посещенный. Trinki – пить, trinkita – выпитый. Fini – заканчивать (fino – конец), finita – законченный.
Пассивные причастия будущего времени образуются при помощи суффикса -ot-.
Fari – делать, farota – тот (то, та), что будет сделан(-о,-а).
Еще один суффикс: -op-. Количество.
Du – два, duope – вдвоем. Triope – втроем. Dekope – вдесятером.