Т У Г А Н Н А Р О Ч Р А Ш К А Н Д А 5 глава

Әмма ничек кенә боргаланып ятсам да күңелгә тынычлык килмәде. Исән генә калдымы икән Сәвия, минем алсу чәчкәне хәтерләткән якты хыялым? Мизгелләр эчендә кыска гына гөмеремнең кадерле һәм күңелгә нык сеңеп калган вакыйгалары искә төштеләр. Балачакта әтигә төшке ашны илтәргә дип ялан аякларымны урылган иген камылларына тырната-тырната кыр буйлап чабуым, анда яхшы атка җигелгән тарантаста утыручы алсу күлмәкле кызны күреп катып калуларым, аның:”Атны куркытасың, кит аннан малай!”-дип кисәтүләре кино тасмасыдай бер-бер артлы күз алдымнан йөгереп уздылар. Аннары Кизләү Тавындагы иң куркыныч мәһшәргә тиң күренеш. Шуннан күз алдындагы картиналар бер нәрсә аңламаслык рәвешләргә кереп чуарлана, бутала башлады...

Хәзер инде мин аның “Үскәнем” дип эндәшүенә дә һич үпкәләмәс идем, миңа димәгәе гөмер буена үскәнем дип атасын, фәкать исән калып, терелә генә күрсен. Ничек иттереп тизрәк кайтып, күз читләре белән генә булса да үзен бер күрергә? Шундый газаплы уйлар белән җәйге каникуллар җитүен көтеп җитә алмыйча тәмам изаландым...

Һәм менә ниһаять без авылда. Кичен клубта Галия апа хатыннан укып белгәннәргә күңелсез яңа хәбәрләр дә өстәлде. Имеш Сәвия көмәнен сиздермәс өчен билен бик каты кысып бәйләп йөргән, алай да булмагач, йөгеннән котылырга теләп, кара эчкән. Бигрәк тә авыр иде миңа Сәвия турындагы шундый ямьсез хәбәрләрне ишетеп торулары.

Әмма шуның ише хәбәрләрнең колакка керүе ифрат авыр булса да, бу турыда Сәвиянең үзеннән ишетүгә караганда чүп тә тормаган икән. Чөнки әлегә кадәр мин ул сүзләрнең барысын да, Сәвиягә каршы көндәшләре тарафыннан тара тылучы, нахак гайбәт булырга тиеш, дигән кечкенә генә өмет чаткысын күңел түрендә саклап килдем. Ә инде дәүәниләрдә чагында, очраклы гына Сәвиянең үзе тарафыннан кара кайгыларын тануына тап булгач, барлык өметләр сүнде-сүрелде...

Бер көнне, бәлки Сәвияне дә күреп калып булыр, дигән хыял белән дәү әниләргә, Иске авылга баргач булды ул хәл. Дәү әниләрдән кире өйгә кайтырга

уйлап кына торганда, җил капканың шапылдап ябылуыннан тәрәзәгә күз салган идем – Сәвия кереп бармасынмы?! Мин тизерәк чаршау белән томаланган мич арасына кереп качтым.

-Әсмабикә әби, мин бик зур гөнаһлы булдым бит, бер чуваш әбиенә барып, баламны төшерттердем. Шуның рухына ясин укуыңны сорап кергән идем,-дип керә-керүенә үк ашыга-кабалана сөйләнә-сөйләнә дәү әнигә сәдака бирде. Шул сүзләрдән соң дәүәнинең ясин укырга керешүе ишетелеп алды да, аннары аларның тагын нәрсәләрдер хакында сөйләшүе минем зихенгә бөтенләй керми башлады. Ә инде көтмәгәндә Сәвия: “Айратның укулары ничек, үзе күренгәлиме?- дип сорагач, дәү әнинең: “Монда иде әле ул. Айрат, син кайда?”-дип эндәшүе өнемне алды.

Бу мизгелдә минем өчен иң теләмәгәнем Сәвия каршына чыгып басуы иде.

Дөресрәге мин бердәй нисбәттә аны бик күрергә дә, ә үзем аңа күренмәскә дә теләдем. Тик дәү әни чакырып торгач, Сәвия каршына чыгып басудан кала бернинди чарам калмады. Урлашу өстендә тотылган карактай башны иеп, Сәвия белән исәнләшергә мәҗбүр булдым. Сәлам биргәндә бер мизгелгә генә аның йөзенә бактым һәм алдымда калкыган картинадан өмәнеп куеп, тәндәге бала йоннарым кабарды. Бу инде элек мин күреп туя алмаган, кызарып пешкән җиләктәй, һәр чак көләч йөзле үсмер кыз түгел, ә суырылып, күз төпләре кара- су-зәңгәрләнеп калган, сагыш тулы карашлы, олыгайган хатын-кыз кыяфәте иде. “Ни булды нишләттеләр сине, Сәвия?!”- дип кычкырып җибәрүемне сизми дә калдым. Сәвия үксеп-үксеп еларга ук тотынды.

Мин кайчандыр аның үзе кебек үк, башыннан сыйпап: “Сәвия, тынычлан, мин сине беркемнән дә кыерсыттырмам,- дип юатырга керештем. Элек ул миннән бер башка озынрак булса, хәзер инде киресенчә, Сәвия җилкәмнән генә калган иде,-елама, барысы да җайланыр”.

-Бәпкәләрем, сез сөйләшә торыгыз, мин кәҗәләремне карарга чыгыйм әле, берәрсенең бакчаларына кермәсеннәр тагын, -дип дәү әни нәкъ кирәк вакытта безнең икебезне генә калдырып чыгып китте.

Сәвия һаман да үксүендә булганга юатырга тырышып, кулларым аның иңбашыннан сак кына кочып алдылар. Үзеннән этәреп җибәрмәгәч, мин нәрсә ләрдер мыгырдана-мыгырдана, аны бөтенләй кочагыма алып, битем белән салкын яңагына ышкындым, ул исә минем кочагымда бөтенләй үк эреп төште. Әлегә кадәр минем шундый ләззәтне кичергәнем юк иде әле.

-Сәвия, син миңа бик тә, бик тә ошыйсың,- бу сүзләрне әйтергә каян гына кыюлык килгәндер, ләкин соңгы сүзләрем пышылдап кына чыкты. Йөрәккәем күкрәк читлегеннән чыгарга талпынгандай дертләп типте, -мин бер кызны да сине яраткандай сөя алмам.

-Ю-ук Айрат, мин синең саф мәхәббәтеңә лаек түгел, -минем сөекле Сәвиям

башын күкрәгемә куеп, калтырана-калтырана елавын дәвам итте. Ә мин тагын да кыюлана төшеп, аның битләреннән, күзләреннән, иреннәреннән үбәргә тотындым.

-Алай димә, миңа синнән башка беркем дә кирәкми, сөеклем. Мин сине бүгеннән кала зур хәреф белән Сөеклем дип атармын, елама гына, тынычлан,

тынычлан, яме. Я әле бер елмаеп, риза диң!

-Риза,- диде ниһаять минем Сөеклем пышылдап кына. Аның сагышлы ел маюы минем йөрәкне тагын да телгәли төште, -ә мин сине ничек атармын?

-Теләсәң ничек. Фәкать үскәнем дип атап, башымнан гына сыйпама.

-Мин сине үзең әйтмешли зур хәреф белән Алтыным дип йөртермен, телисеңме?

-Ярар, алтының булырга тырышырмын, -мин Сөеклемне кулларыма күтәреп алып, ишекле-түрле йөртәм, -зу-ур иттереп йорт салырбыз. Аллаһы боерса, бик матур яшәрбез. Әниеңнәрнекеннән бер дә ким булмас!

-Зинһар алай димә, шул әни бит инде төпле нәсел малае дип Әүхәт белән аралашырга кушты. Синең белән Кизләү Тауларына барганым өчен: “Йөрмә шуның ише чыгышсыз малайлар ияртеп”,-дип бик нык тиргидер иде.

-Ә әтиең ничек?

-Аңа нәрсә, ул эштә генә нәчәлник, ә өйдә әни бар нәрсәне үзенчә итәргә тырыша, әти аның сүзеннән чыкмый.

-Ярар, зыян юк Сөеклем, әниеңнең ышанычын аклармын, минем белән бергә булудан синең йөзеңә һичкайчан кызыллык килмәс, Аллаһы теләсә, әйтте диярсең,- мин Сөеклемне сак кына сәкегә утыртам да, искиткеч ягымлы йөзеннән күзләремне ала алмыйча, аның чәчләреннән сыйпап ләззәтләнәм.

-Ышанам Алтыным,- дип Сәвия дә минем чәчләремдә бармакларын йөртеп иркәли.

-Сөеклем, 18 яшем тулу белән үк мин сиңа өйләнер идем, тагын бер ел тирәсе көтәрсеңме?

-Гөмерем буена көтәргә риза.

-Ә Әүхәтең яңадан үзенә чакырса, мине онытмассыңмы соң?

- Нишләп минеке булсын? Исемен дә ишетәсем килми, сиңа алыштырырлыкмы соң ул. Кисеп ташлаган тырнагыңа да тормаслык бәндә, юк җан!- Сөеклемнең нәфрәт тулы күзләреннән әйтерсең ут чаткылары бөркелде, - и-их, миңа хәзер әйткән шушы мәхәббәт тулы сүзләреңне алданрак ишеткән булсам, ул эт җан белән сөйләшеп торыр идеммени соң?! Синең белән йөрүләрне балалык мавыгулары гынадыр дип ялгышканмын шу-ул.

-Зарар юк-зарар юк, техникумны тәмамлаганчы ук миңа 18 тула, шуннан соң язылышырбыз, Аллаһы теләсә.

-Беләсеңме нәрсә, сез укый торган җирдән якында гына минем дәү әнием әти емнең әнисе яши,- дип Сөеклем кинәт сүзне икенче темага күчерде,- бәлки сезгә ияреп анда кунакка барырмын әле. Анда сине дәү әни белән таныштырыр идем. Белеп торам, ул сине бик ошатачак, һәрхәлдә байлыкка кызыгучы әни түгел инде,-дип тезеп китте Сөеклем ашыга-ашыга,- мине дә үзегез белән ияртәсезме?

-Әйдә генә, ял көнне иртән кузгалырбыз, тик анда пароходка үтүләре бәла булачак та, аннары шактый ук җәяү атларга да туры киләчәк, шуны бел. Кыенлыктан курыкмасаң әгәр. Хәер, авырга туры килсә, мин сине кулыма күтәрермен, бик җиңел бит син.

-Синең белән булганда мин бер нинди кыенлыктан курыкмыйм, Алтыным...

Сөеклемнең бу сүзләре миңа әйтерсең лә канатлар куйды. Дәүәниләргә кара кайгыга батып кергән кызны да гүя алыштырып куйганнар иде: аның йөзенә элеккеге көләчлеге кайтып, күзләреннән шатлык нуры сирпелеп тора. Хәзер тавышы да ышанычлы һәм көр чыга, хәтта дәү әни дә күрше кызындагы шушы оптимистик үзгәрешләрне бик тиз тоеп, тотып алды:

-И-и-и, Сәвия кызым, карыйм синең күңелең күтәрелеп киткән, Аллага шөкер. Болай булса барысы да җайланачак инде.

- Саимә апа, синең оныгыңа рәхмәт, сезгә кергәндә яшисе килмәүдән дөньяның бер дә яме юк кебек иде, ә хәзер дөнья матур, дөнья киң дип кычкырасылар килә, хәтта.

- Шулаймени әле? Бик әйбәт, бик әйбәт инде алай булса...

Я Ш Ь Й Ө Р Ә К Л Ә Р

А Ң Л А Ш К А Н Д А

I

Сөеклем белән аңлашкан көннән соң мин шатлыгымнан гел канатланып йөр дем. Башка көннәрне кичләрен клубка аяк та атлыйсы килмәсә, хәзер исә атлы гып тордым. Беркөнне хәтта җыелышта да катнашырга туры килде әле. Анда бер дә көтмәгәндә, кинәт кенә авыл советы рәисен алыштыру турында сүз кузгалды. Моңа беренче чиратта авыл советы рәисенең, безгә әти фронттан посылкага салган яулыкны бәйләп килүе сәбәпче булды кебек. Аяк атлап йөреше ирләрнекечә килеп чыккан, йөз төзелеше белән дә хатын-кызга хас булмаган шыксыз кыяфәтле Партия Хәлимәсеннән халык тәмам гарык булган икән, аның барлык кыек эшләрен йөзенә бәреп әйттеләр. Бигрәк тә минем әти аны нык гаепләде. Аны Партия Хәлимәсенең безгә килгән посылкадан талап алып калган әнә шул зәңгәр яулыклары чыгырыннан чыгарды.

-Хәлимә, иңеңдәге бу яулыкның каян алынганын әтеп бирмәссеңме?- дип башлады әти титаклап, Партия Хәлимәсе янына килеп.

-Аны синең хатының Хәдицә мәрхүм бүләк иткән иде,- дип оятсызларча алда лашты Партия Хәлимәсе,- сатып алганың төгелдер бит, миңа допрос ясап торырга син кем соң әле? Син үзең шуңа завап бир, фронттан торып ницек па силка кадәр пасилка салып була, талап алганнарыңны салганың өцен синең үзеңне завапка тарттырырга кирәктер әле! – Ул тавышын күтәрә төшеп әтигә ябырылмакчы булды:

-Башкалар фашистлар белән кан коеп сугышканда, син андагы халыкны талап йөрдеңме?! Анда завап бирмәгән булсаң, хәзер безнең каршыда бирерсең!

-А-ах оятсыз-оятсыз, ир-ат булсаң, шушы таяк белән башыңа орасы иде дә бит синең,-дип әти таягын кизәнде,- белгең келәсә ул яулыкларны миңа фронтовик иптәшем үз гаиләсе бомба астында калып һәлак булганнан соң, хатыныңа зибәрерсең дип биргән иде, сүз сүләп торасың, карак.

Шул сүзләреннән соң әти миңа борылып кычкырды:

-Малай, әтеп бир әле мин посылкага салып йибәргән яулыкларның ницек иттереп әниң белән дәү әниеңә тәтемәгәнен.

-Әйе, нәкъ син әйткәнчә әти, баштан посылканы авыл советына алып керттерделәр. Анда секретаре Һәҗәр апа белән ачтылар да посылкадагы әйбер ләрнең яртысын: “Бусысы миңа”, “Монысы миңа”,-дип тарткалашып, үзләренә алып калдылар, -дип телемә салынып, сөйләп җибәрдем. Техникумда уку дәверендә теләсә нинди аудиториядә сөйләргә остара башлаган идем инде,- зәңгәр яулыкларны иңнәренә салып, көзге каршында әйләнгәләп, биеп тә алган булдылар әле. Синең миңа дип аталап җибәргән кул сәгатен Хәлимә апаның үз кулына алып тагуын күз алдыма китергәндә әле хәзер дә йөрәк әрнеп куя. Мин ул вакытта 12 яшемдә чагында ук, әгәр иптәш Сталин авыл советында шушындый башбаштаклык хөкем сөрүен белсә, мондый кешеләргә авыл советы кебек җаваплы урында эшләргә рөхсәт итмәү түгел, аның ишеге төбенә дә китертмәс иде, дип уйлап куйган идем.

Минем шушы кечкенә генә чыгышымнан халык дәррәү килеп, кайсы мине мактап, күбесе Партия Хәлимәсенә каршы сүзләр әйтеп, шаулаша башлады:

-Кирәкми безгә мондый авыл советы... Зитте, халык өстеннән бик озак көлде... Аңардан башка, намуслырак авыл советы сайларга кирәк!..

-Сайлый алмассыз, райкомнан башка гына андый эшләр эшләнми,- дип чәрелдәде Партия Хәлимәсе, - мин партийный кеше!

-Партияле кеше бар яктан да үрнәк булырга тиеш! Райкомда намуслы кешеләр эшли, алар халык өстеннән көн күрүчеләрне якламас,- дип кабат егет лек күрсәтеп алдым мин.

Минем шул сүзләр җитә калды, Партия Хәлимәсе ашыгып чыгып та киткәч, барысы да: “Яңаны сайлыйбыз, яңаны”,- дип тагын шаулаша башладылар.

-Исмайдан да зайлырагы булмас,-диде әти халыкның күңеләнә охшаган кандидатны күрсәтеп, - әдәгез аны сайлыйбыз, дип кул күтәрәбез. Халык бердәм булып кул күтәрде. Шул вакыт Партия Хәлимәсе кукыраеп кереп, тагын чәрелдәргә тотынды:

-Бер кая да кузгалмыйсыз, мин телефоннан сүләштем, хәзер райкомнан кеше килеп зитәцәк, фетнә күтәрүцеләр завап бирер. Синең дә малай актыгы, телеңне кыскартырлар, курыкмаган булып кылансаң! – Партия Хәлимәсенең бу сүзләре минем адреска юнәлтелгән булуын сизеп, торып бастым да:

-Ә миңа нәрсәдән куркырга, кеше үтермәгән, дәүләт малын урламаган, Сез куркыгыз. Чөнки Сез карак, мин белгән дәлилләр генә дә караклыгыгызны раслый, ягъни кулыгызга таккан сәгать, башыгызга бәйләгән яулык урлау гына түгел акыртып талауга керә, ә мин белмәгәннәре тагын күпме? Тик алары күренми, авыл советында салып калдыргансыз инде. Ярар, райком кешесе килгәч, халык барысын да әйтер!

-Син-син, маңка башың белән... мине-мине, партия членын... куркытырга...-Партия Хәлимәсе тотлыга-тотлыга нәрсәдер мыгырдаган булды, әмма аны хәзер халык тыңламады да. Фәкать шул арада партия райкомыннан ике вәкил килеп кергәч кенә зал тынып калды һәм Партия Хәлимәсенә күкерәген киерергә тагын җае чыкты:

-Иптәш Кәлимуллин, Сез минем ницек тырышканны, партия заданиеләрен халыктан үтәтү өцен алны-ялны күрми эшләгәнемне беләсез. Ә монда Аю Хәй дәре үзенең малае белән минем өскә, партия члены өстенә яла яга. Аларны завапка тарттырырга кирәк булыр.

-Ачыкларбыз, кемнәр алар Аю Хәйдәре дә, аның малае?- Без торып баскач,

Кәлимуллин дигәне таякка таянган әтигә күз сирпеп кенә алды да, кырыс карашын миңа юнәлтте,- нинди яла ягу турында сүз бара монда?!

-Иптәш Кәлимуллин, әти фронттан 1943 нче елда безгә посылка җибәргән иде, авыл советы рәисе үзенең секретаре белән аны әни белән минем күз алдында ачты да, яртысыннан артык әйберне - ике яулыкны, кул сәгатен талап калды. Шул хакта йөзенә бәреп әйткәч: “Мин партия члены, хәзер райкомнан кешеләр килә, алар алдында җавап бирерсез!”- дип куркыта башлады. Ә мин аңа каршы: ”Райкомда намуслы кешеләр эшли, алар халык өстеннән көн күрүчеләрне якламас”,- дидем. Чөнки безне бөек Сталиныбыз үзе һәр эштә намуслы булырга чакыра.

Минем җаваптан райком вәкиленең йөзенә канәгать елмаю җәелде һәм ул Партия Хәлимәсенә борылып:

-Нинди яулыклар, нинди сәгать турында әйтә бу малай?-диде.

-Иптәш Кәлимуллин, яла яга ул, бер нинди сәгатен дә, яулыкларын да күргәнем юк,- дип Партия Хәлимәсе аклана башлаган иде халык умарта күчедәй гөжләргә тотынды:

-Нинди оятсыз, сәгать әле генә кулыңда иде бит, яулыгы да иңеңдә иде... Хәдицә бүләк иткән иде дип тордың, үзең дә... Мына ышан инде ха зер партия членына...

-Алдаша ул иптәш Кәлимуллин... Алмаштырырга кирәк аны, фронтовик Исмайны куярга кирәк...

- Тынычланыгыз, ачыкларбыз хәзер. Я, нишлибез, әйт дөресен, авыл советына барып тентү ясарга кирәкме?

-Кирәкми, аларны Хәдицә үзе риза булып, Хәзәр белән икебезгә калдырган иде. Рәхмәт әтеп посылкасын алып китте.

-Сез мәрхүм әнидән сорап та тормыйча, талап алып калдыгыз ярты посылка бызны, -дип мин яңадан чәчрәп чыктым. Минем сүзләрдән соң зал янә гүләргә тотынды: “Алыштырырга, кирәкми безгә мондый силсәвит,... Исмайны куярга, бетте-китте...”

-Аңлашылды иптәшләр, хәзер авыл советына керәбез дә сессия үткәреп, шунда бөтенесен хәл итәрбез,- дип депутатларны һәм Исмәгыйль абыйны алып чыгып киттеләр. Сессия тәмамланганны таралышмый гына көтеп тордык. Аннан халык каршына Исмәгыйль абый үзе генә чыгып, сайлауларга кадәр авыл советы рәисе вазыйфаларын башкарачагы хакында белдерде дә мине чакырып алып, кул сәгатен бирде:

-Синнән кеше чыгачак улым, һәрвакыт шундый кыю бул!- дип миңа зур киләчәк юрап, аркамнан чәбәкләде.

Ул көнне мине барысы да мактагач, башым күккә тиеп йөрдем. Аеруча әтинең мөнәсәбәте нык үзгәрде. Шул кичтә миңа беренче тапкыр пешкән тавык ның боты эләкте, югыйсә башка чакларда башы белән муены гына тия торган иде.

-Шулай кирәк улым, укуыңны гына ташлый күрмә, синнән кеше чыгачак әле, Аллаһы боерса, -дип мактады әти өйдәгеләр каршында, Исмәгыйль абый сүзләрен кабатлап, аннары Рәшиткә борылып, аңа миннән үрнәк алып укырга, тәртипле булырга өндәде. Ә иң җанга рәхәт сүзләрне исә, Сөеклем авызыннан ишеттем. Җыелышта райком вәкиленең икенчесе Сәвиянең атасы булган икән һәм ул өйләрендә чәй артында: “Җыелыш барышында Сафин Айрат исемле үсмер үзен бик кыю тотты, үз сүзен әйтә белә, укыса аңардан шәп кенә җитәкче чыгарга мөмкин”,-дип сөйләп торган.

-Беләсеңме, мин шатлыктан аздан гына: “Ул егет минем Алтыным”, дип әйтми калдым. Йөрәгем атылып чыга дип торам, димәк сине әтием ошаткан, Аллаһы боерса әниемә дә ошарсың әле,- дип Сөеклем миннән дә битәр сөенде.

Бу вакыйгалардан соң өч көн узгач, без техникумда укуларны дәвам итәргә дип юлга кузгалырга булдык. Сөеклем белән киченнән сөйләшеп, ул безне авыл башына чыгып, көтеп торачак дип хәл иттек. Чистайдан пароход белән су буйлап йөзүләре күңелле булса да, халык төркеме эченнән үтеп, аңа эләгүе шактый кыенга туры килде. Кыенлык шунда, кыз янында тыйнаклык күрсәтеп, алдан өлкәннәрне үткәрергә кирәк, җитмәсә Сәвия үзе белән велосипедын да алырга исәпләде. Сөеклем булмаганда без Хафизулла белән икәү генә алай бик үк церемонияләнеп тормас идек. Иртә белән юлга кузгалганда, кыз янында уңайсыз хәлдә калмаммы дигән борчулы уйлар бераз шикләндерсә дә, тулаем алганда минем күңел шат иде, чөнки без Сәвия белән юл буе бергә булачакбыз дигән сүз бит.

Бернинди мәшәкатьсез, искиткеч матур сәяхәт булды ул, тәүлек буена суда йөзеп барулары. Әмма шулай да Сәвия берничә тукталышка алдан төшеп калг ач, пароход палубасы ятимләнеп киткәндәй булды. Шул минутыннан ук мин Сөеклемне юксына да башладым. Дөрес анысы, икенче атнаның ял көнендә ул

безне дәү әниләренә алып барачагы турында вәгъдә итте. Дәүәниләре яшәгән авылга безнең техникумнан турыдан 4-5 чакырым ара гына икән. Шуңа күрә күрешәсе ял көнен түземсезләнеп көтеп алдым.

Сөеклем велосипед белән иртәнге сигезләргә килеп тә җитте. Хафизулла баштан безнең белән барырга карышып торса да, бәрәңге казышырга диюгә үк ризалашты. Юл уңаенда безнең өчен чит-ят транспорт чарасында йөрергә өйрәнер өчен егылмаска дип Хафизулла белән алмаш-тилмәш бер-беребезне тотышып бардык. Рульне тигез тота алмавыбыздан Сәвия рәхәтләнеп көлде. Аның каравы велосипедта йөрергә өйрәндек.

Сәвиянең дәү әнисе Хәдия апа чәйләр көйләп, безне бик ачык каршы алды. Без Хафизулла белән өйгә кереп тормыйча гына эшне башларга кирәк дип киреләнеп маташсак та, Сәвия Хәдия апа белән икәүләп торып, өйгә алып керделәр. Моңа кадәр 6 почмаклы өй эчендә булганыбыз юк иде әле, бигерәк тә иркен икән андый йортлар. Ал яктагы калай тышлы җыйнак кына түгәрәк мичне күргәч, бөтенләй исебез китте. Чөнки безнең авылда мичләрне зур иттереп, башында өч-дүрт бала тәгәрәп йокларлык чыгаралар. Мич арасында сәндерә, анда да бер-ике бала йоклый әле. Мичнең алгы, яга торган ягы аш көйләү почмагы ролендә хезмәт итә. Шуңа күрә без күнеккән зур мичләр почмак ягы һәм аралыгы белән өйнең яртысын диярлек алып торалар. Ә биредә мич бик аз урын биләп торганга өй эче, без күреп гадәтләнмәгәнчә, бик иркен. Гомумән, өй эчендәге түгәрәк өстәл, тимер сәке, пыялалы шкаф, түр диварга эленгән чаңлы зур сәгать шикелле зиннәтле әйберләр белән җиһазланган йорт безнең өчен бөтенләй чит нәрсә иде.